Historia
Pierwsze wzmianka w źródłach pisanych o zamku Kamýk odnotowana została w 1317 roku, kiedy to przyjął go w lenno od króla Jana Luksemburczyka rucerz Jindřich, przodek rodu Kamýków z Pokratic. Jindřich był budowniczym zamku, ale że działał z polecenia czeskiego władcy, to nie był właścicielem wzniesionej budowli, która wraz z pobliskim Střekovem miała spore znaczenie, w związku z pobieraniem cła na Łabie od kupców podróżujących do Litoměřic i do Saksonii.
W 1352 roku Kamýkowie przenieśli się do Pokratic, zaś zamek powrócił w ręce króla, który zapisał go Zbyňkowi Zajíciowi z Hazmburka. Kamýk przetrwał początkowy burzliwy okres wojen husyckich prawdopodobnie bez większych strat, pomimo iż jego okolice był niszczone działaniami wojennymi w 1423 roku. W 1425 ówczesny właściciel Kamýka, Mikuláš Zajíc z Házmburka, sprzedał zamek husyckiemu hejtmanowi Hynkovi z Kolštejna. Ten zginął dwa lata później próbując zająć Pragę, zamek natomiast zajęli mieszczanie z pobliskich Litoměřic. W odpowiedzi Jan Smiřický ze Smiřic wraz z Zikmundem Děčínským z Vartemberka i Zbynkiem Zajícem z Házmburka srogo spustoszyli okoliczne tereny. Zdobyty Kamýk w 1428 roku odzyskał Mikuláš Zajíc z Házmburka, lecz ze względu na zbyt bliskie sąsiedztwo husytów, już w 1431 roku sprzedał go Vilémovi z Konic i z Lstibořa.
W drugiej połowie XV wieku znaczenie zamku zmalało tak mocno, że w 1482 roku król Władysław II zwolnił nawet miejscowe dobra z obowiązku lennego. W 1547 roku Vilém Kamýcký z Lstiboru dokonał przebudowy zamku, próbując polepszyć jego warunki mieszkaniowe. Prace te dotyczyły głównie budynku na podzamczu. Na zamku mieszkał jeszcze syn Viléma, Jan Všebor, jednak po wybudowaniu nowej, renesansowej rezydencji, Kamýk został opuszczony około 1600 roku. Całkowite zniszczenie przyniosła zamkowi armia saska, okupująca okoliczne tereny w 1632 roku.
Architektura
Zamek Kamýk zbudowany został na zachodnich zboczach czeskiego Średniogórza, na prawym brzegu Łaby, na stromej, stożkowatej bazaltowej skale. Droga do niego prawdopodobnie wiodła od wschodu, przez rodzaj usytuowanego na wywyższeniu terenu drewniano – ziemnego przedbramia i przekop z drewnianym mostem. Następnie okrążała górę od zachodu i osiągała obwarowane podzamcze w południowej części założenia. Droga prowadziła wzdłuż obwarowań, zapewne o konstrukcji drewniano – ziemnej. Osiągane po przekroczeniu dwóch lub trzech bram podzamcze chronione było już kamiennym murem obronnym, być może zdwojonym po stronie południowej.
W najwyższym punkcie wzniesienia usytuowana była wieża mieszkalna na planie pięcioboku. Przypominała ona nieco jedną z wież zamku Trosky, choć nie dominowała aż tak bardzo nad otoczeniem. Dostęp do niej wiódł od zachodu, szczeliną pomiędzy skałami. Posiadała masywne mury o grubości około 2,2 metra, jej szerokość wahała się od 6 do 10 metrów, a maksymalna długość wynosiła około 14 metrów. Po stronie wschodniej i północno – wschodniej posadowiona została na niskim cokole, który wyrównywał nierówności skały. Przypuszczalnie posiadała dwie kondygnacje, ale nad nimi funkcjonować mogło jeszcze piętro konstrukcji drewnianej lub szachulcowej. Wewnątrz mieściła wykutą w skalnej szczelinie piwnicę. Górna część zapewne pełniła funkcje mieszkalne, choć ze względu na dużą różnicę wysokości z podzamczem, stosunkowo nieduże rozmiary wnętrza i wystawienie na silne wiatry, nie mogło być mowy o komfortowych warunkach.
Na podzamczu najstarsze zabudowania prawdopodobnie były konstrukcji drewnianej. Znajdować się tam mogły budowle konieczne do codziennego funkcjonowania zamku: spichrze, stajnie, chlewy, chaty służby, czy też różnego rodzaju szopy i składy. Gotycki murowany budynek mógł się znajdować w szerszej części podzamcza, przy narożniku południowo – wschodnim. Duży budynek mieszkalny z końca pierwszej połowy XVI wieku został przystawiony do południowego muru. W planie miał on formę wydłużonego prostokąta, mieścił co najmniej dwie kondygnacje z dużą salą w przyziemiu i dwoma mniejszymi pomieszczeniami po bokach. Ponad piętrem mogła się jeszcze znajdować kondygnacja o konstrukcji szachulcowej.
Stan obecny
Zamek to obecnie słabo zachowana ruina dolnej partii wieży mieszkalnej i XVI-wiecznego budynku na podzamczu, przy czym część z okien wieży może pochodzić z czasów XIX-wiecznego remontu. Zachowały się natomiast otwory do ryglowania okiennic, niektóre nawet wciąż wyściełane drewnem. Po stronie północnej i zachodniej widoczne są również relikty muru obronnego otaczającego bazaltową skałę z wieżą. Ruiny są swobodnie dostępne przez cały rok. Wiedzie do nich niebieski szlak turystyczny, jednak wejście na szczyt skały nie należy do bezpiecznych. Ze wzgórza roztacza się wspaniały widok na okolicę.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky 2, Praha 2005.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čechy, t. III, red. Z.Fiala, Praha 1984.
Rubeš M., Kamýk. Zříceninu hradu severně od Litoměřic, Hukvaldy-Dobrá 2016.