Historia
Zamek nie został odnotowany w żadnych średniowiecznych przekazach, dlatego nie ma pewności, czy jego obecna nazwa odpowiada pierwotnej. Początki zamku sięgały około połowy XIII wieku, a kres funkcjonowania nastąpił w XV stuleciu. Prawdopodobnie Jivno było zamkiem królewskim, ale nie miał on własnego zaplecza gospodarczego i zapewne należał do majątku Křivoklát. Być może był to dwór myśliwski, jako iż okoliczne tereny porośnięte były gęstymi lasami obfitującymi w zwierzynę, choć przeczyłaby temu jego rozbudowana forma.
Pierwsza wzmianka pisemna o zamku odnotowana została dopiero w 1551 roku, kiedy to był już ruiną. W roku tym křivoklátski hejtman Jan Žďárský z Žďár poprosił arcyksięcia Ferdynanda o pozwolenie na kopanie w ruinach zamku w pobliżu Zbečna, ponieważ jeden z mieszkańców znalazł tam pieniądze. Zgoda na prośbę hejtmana została udzielona pod warunkiem, że odda połowę znalezionych monet. Niestety z tego powodu Jan Žďárský rozkopał cały teren zamku, co przyczyniło się do jego jeszcze większego zniszczenia.
Architektura
Zamek zbudowany został na cyplu wzniesienia, otoczonego od południa i zachodu rzeką Klíčava, ku której stoki opadały wysokimi, nieprzystępnymi skarpami. Jako, że również od północy zbacza cypla były znacznej wysokości i strome, jedyny dostęp do niego prowadził od strony wschodniej, poprzez wąską szyję łączącą teren zamku z pozostałą częścią płaskowyżu.
Zamek składał się z dwóch części. Po stronie wschodniej znajdowało się niewielkie, otoczone murem obronnym przedzamcze, którego poprzedzoną przekopem bramę flankowała połączona z kurtynami muru wieża, usytuowana mniej więcej pośrodku części czołowej. Miała ona formę cylindryczną i zapewne pełniła funkcję bergfriedu. Oprócz ochrony bramy zapewniała także kontrolę nad całym dziedzińcem podzamcza. Na jego terenie prawdopodobnie znajdowała się mniejsza zabudowa gospodarcza, przystawiona głównie do południowej kurtyny muru.
Zachodnią część zamku stanowił podłużny dziedziniec z dwoma długimi skrzydłami mieszkalnymi umieszczonymi równolegle od północy i południa oraz krótkim skrzydłem zamykającym dziedziniec od zachodu. Całość zabudowy musiała zapewniać sporą ilość komnat mieszkalnych i pomieszczeń gospodarczych. Te pierwsze zapewne znajdowały się na piętrze, podczas gdy przyziemie przeznaczone było na komory pomocnicze, zajmowane przez kuchnię, składy, spiżarnie itp. Po stronie wschodniej wąski dziedziniec ograniczała kurtyna z portalem bramy wjazdowej.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego z zamku pozostały niewielkie fragmenty murów i zabudowy mieszkalnej. Są one położone w trudno dostępnym terenie w pobliżu zbiornika wodnego Klíčava i nie prowadzi do nich żaden szlak turystyczny. Część ruin zamku została wykorzystana już po jego zaniku do budowy na jego miejscu kaplicy.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čechy, t. III, red. Z.Fiala, Praha 1984.
Záruba F., Hrady doby přemyslovské I. Královské hrady, biskupská sídla, Chebsko, Praha 2023.