Historia
Starý Zámek powstał z powodu zburzenia w 1421 roku przez austriackiego księcia Albrechta pobliskiego, położonego na drugim brzegu rzeki, Starego Hradu. Podobnie jak starsze założenie wznieśli go Zajímačowie z Kunštátu, przed 1426 rokiem, kiedy to już był wzmiankowany. Wkrótce, w 1468 roku, został zdobyty przez węgierskie wojska Macieja Korwina. Po odzyskaniu, wciąż był dzierżony przez rodzinę Zajímačów, którzy na początku drugiej połowy XVI wieku dokonali jego renesansowej przebudowy. W 1587 roku ród wymarł po mieczu i przez dziedziczkę Katarzynę przeszedł na Minsterberków. W ich czasach na skutek kolejnej renesansowej przebudowy uzyskał formę czteroskrzydłowego założenia z wewnętrznym arkadowym dziedzińcem. W 1649 roku po wymarciu także tej gałęzi rodziny, zamek nabył Louis Raduit de Souches, wsławiony w czasie wojny trzydziestoletniej obroną Brna przed Szwedami. On i jego potomkowie nadali Staremu Zamkowi w Jevišovicach formy barokowe, przekształcane jeszcze w XVIII i XIX wieku przez kolejnych właścicieli, hrabiów Ugarte.
Architektura
Zamek został wzniesiony na skalistym wzgórzu na prawym brzegu rzeki Jevišovky, podobnie jak starsza warownia, także w zakolu jej wód. Również w tym wypadku kształt terenu wpłynął na formę zamku: miał on nieregularny, wydłużony kształt, zbliżony do trójkąta, z narożnikiem wciśniętym w zakole rzeki po stronie północno – wschodniej. Grubość murów wahała się od 1,4 do 2 metrów. W narożu północnym usytuowano budynek lub wieżę (prawdopodobnie mieszczącą kaplicę), a kolejny budynek przystawiono do kurtyny północno – zachodniej muru. Był to dom dwuprzestrzenny z sutereną o płaskich, drewnianych stropach. W trakcie rozbudowy późnogotyckiej od południa dostawiono do niego trzecie pomieszczenie oraz przedłużono po stronie północnej. Południowo – wschodnia kurtyna muru w okresie późnego średniowiecza prawdopodobnie pozbawiona była murowanej zabudowy.
Wjazd do zamku górnego zabezpieczono czworoboczną wieżą bramną umieszczoną na osi głównego i zewnętrznego muru obronnego, pomiędzy którymi utworzono wąskie międzymurze południowo – zachodnie. Mur parchamowy być może powstał w okresie późnogotyckiej rozbudowy po zdobyciu zamku przez Węgrów w 1468 roku.
Przed bramą znajdowała się szeroka na 20 metrów, wyciosana w skale sucha fosa, pokonywana po drewnianym, zapewne zwodzonym moście. Co ciekawe boczne, krótsze ściany fosy chronione były przez poprzeczne mury. Rów oddzielał zamek górny od obwarowanego podzamcza. Po jego południowo wschodniej stronie w linii muru wzniesiono dwie półokrągłe baszty, z których jedna była usytuowana w fosie.
Stan obecny
Zamek zachował się do czasów współczesnych, lecz w dość radykalnie zmienionej w czasach nowożytnych formie. Jego oryginalny układ czytelny jest głównie z lotu ptaka, co pozwala wyróżnić trójkątny zamek górny i dawne przedzamcze. Pierwotne mury ukryte są głównie w zabudowie po stronie północnej, północno – wschodniej i południowej, skrzydła południowe i wschodnie są dodatkami renesansowymi i barokowymi. Wnętrza zamkowe są udostępnione dla zwiedzających.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.