Historia
Zamek we wsi Jeseník został wzniesiony w drugiej połowie XIII wieku przez biskupów wrocławskich. Zarówno osada jak i warownia leżały w kotlinie u zbiegu rzek Běla (Biała) i Staříča, gdzie wiodły szlaki z Moraw i Śląska. Jeseník stał się wkrótce ośrodkiem administracyjnym dla okolicznych wsi, których ludność wydobywała w górach złoto i inne cenne minerały. W 1374 roku zamek został wymieniony jako siedziba kasztelana Petra z Ledelowa, któremu biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli pozwolił wydobywać rudę żelaza.
W 1378 roku Jeseník przejął ród Mušínów, którego najbardziej znanym przedstawicielem był Hynek (Jindřich) z Hoštejna. Na początku XV wieku napadał on często ziemie sąsiadów, nic nie robiąc sobie z ziemskich sądów. W czasie wojen husyckich stał po stronie bożych bojowników, podpisał nawet protest przeciwko spaleniu Jana Husa. Z tego powodu w 1422 roku biskup wrocławski Konrad, jako kacerza i heretyka, pozbawił go majątku. Wkrótce jednak z powodu kłopotów finansowych biskupstwo musiało oddać zamek w lenno. Przez resztę XV wieku jego właściciele zmieniali się dość często, aż w 1497 roku zamek kupili Fuggerowie z Augsburga, ustanawiając Jeseník ośrodkiem ich działalności wydobywczej. W 1547 roku zamek wykupił biskup wrocławski Baltazar z Promnic i od tego czasu Jeseník pozostawał już w granicach włości biskupich.
W trakcie wojny trzydziestoletniej, w 1641 roku zamek odparł napaść szwedzkiego oddziału, ale już w kolejnym stuleciu utracił znaczenie militarne i w czasie wojny siedmioletniej został zajęty bez walki przez Prusaków. W okresie tym na krótki czas znalazł schronienie w Jeseníku biskup wrocławski Filip Gothard Schaffgotsch, uciekający z niewoli pruskiej. W 1727 roku budowlę strawił pożar, po którym została odbudowana w latach 30-tych XVIII stulecia. W XIX wieku budowla nadal służyła administracyjnym i ekonomicznym potrzebom biskupstwa, dopiero w 1945 roku została znacjonalizowana i po remoncie z lat 70-tych XX wieku przeznaczona na muzeum historii naturalnej.
Architektura
Warownia z przełomu XIII i XIV wieku składała się mieszkalno – obronnego budynku o wieżowym charakterze, o wymiarach około 17 x 15 metrów i zakładanej wysokości około 15—18 metrów. Grubość jego murów dochodziła do 2 metrów, a zewnętrzną strefę obrony stanowiła nawodniona fosa. Na przełomie XV i XVI wieku budowla została przekształcona w trójskrzydłowe założenie z wewnętrznym dziedzińcem.
Architektura
Dawna wieża mieszkalno – obronna zajmuje obecnie południowo-wschodni narożnik dzisiejszego budynku. Od 1996 roku działa w nim Muzeum Historii Ziemi Jesenickiej.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Strona internetowa castles.cz, Tvraz Jeseník.
Strona internetowa hrady.cz, zámek Jeseník.