Historia
Pierwsza wzmianka pisana o zamku zwanym Hrádek pochodzi z 1297 roku, kiedy pisał się z niego Mikuláš z Hrádka. Wzniesiony został zapewne krótko przedtem, jako jedna z wielu strażnic chroniących szlak prowadzący z Pragi do Mladá Boleslav, Českiej Lípy, a dalej na Śląsk i Łużyce. W pobliskiej osadzie Zámostí w średniowieczu funkcjonował drewniany most przerzucony ponad rzeką Izerą, który zamek mógł także zabezpieczać. Ponadto służył za obronną siedzibę niższej szlachty.
Na przełomie XIV i XV wieku na zamku siedzieli Myškowie z Hrádku, udokumentowani w 1404 i 1415 roku, którzy nadali mu jedną z nazw (Myškův Hrádek). Dzierżyli oni Hrádek do 1469 roku, później kolejni właściciele często się zmieniali, aż pod koniec XV stulecia przejęli go Stránovscy ze Sovojevic. Od tego czasu zamek nie był na stałe zamieszkiwany, ponieważ nowi panowie mieszkali w pobliskim Stránovie. Hradek stopniowo popadał w ruinę, a w 1545 roku był już wymieniany w źródłach jako opuszczony.
Architektura
Zamek usytuowano na dużym skalnym cyplu na lewym brzegu Izery. Od strony rzeki chroniony był stromymi zboczami, od północy wąwozem, natomiast najwygodniejsza droga dojazdowa prowadziła od południa. Tam też zabezpieczono się przekopem (przechodzącym także na stronę wschodnią) i ziemnymi, obłymi w planie obwarowaniami.
Rdzeń zamku miał kształt zbliżony do prostokąta do którego zachodniej, najbezpieczniejszej (nadrzecznej) kurtyny przystawiono budynek mieszkalny. Prawdopodobnie był on piętrowy, a jego pomieszczenia posiadały płaskie stropy. Brama wjazdowa na niewielki dziedziniec zapewne znajdowała się po stronie południowej i poprzedzona była zwodzonym mostem przerzucanym nad przekopem. Po stronie południowo – zachodniej, w miejscu gdzie kończył się ziemny wał i stoki opadały ku rzece, w XV wieku wzniesiono wieżę obronną flankującą drogę dojazdową do zamku.
Hrádek nad Zámostím najpewniej był niedużą, prostą budowlą pozbawioną wieży, typowym założeniem mieszkalno – obronnym średniowiecznej niższej szlachty.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego zachowała się część murów obwodowych: cała strona zachodnia wraz z pierwotnymi oknami i fragment murów od północy i południa. Wewnątrz znajdują się obecnie dwa nowożytne budynki. Należą one do osób prywatnych dlatego wejście do środka jest niemożliwe, choć całe założenie można obejść dookoła.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 3, Praha 2005.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Čechy, t. III, red. Z.Fiala, Praha 1984.