Historia
Kościół św. Piotra i Pawła zaczął być wznoszony w latach 1260-1273 w okresie powstawania miasta, z inicjatywy miejscowego feudała Bavora II ze Strakonic. W pierwszym etapie wzniesiono prezbiterium oraz dolną partię wieży. Przeciągającą się budowę ukończyli joannici w pierwszej ćwierci XIV wieku, za których podwyższono wieżę i wzniesiono korpus nawowy. Prawdopodobnie planowana była też budowa drugiej wieży, lecz przedsięwzięcia tego nigdy nie zrealizowano.
Podczas wojny trzydziestoletniej w trakcie oblężenia z 1619 roku miasto zostało spalone, a górna część kościelnej wieży zniszczona. Przepadły wówczas dzwony oraz umieszczony na niej zegar astronomiczny. W 1627 roku zniszczenia powiększył kolejny pożar. Remont został przeprowadzony z inicjatywy wielkiego księcia Ditrichštejna w 1729 roku. W jego trakcie do wieży głównej dobudowana została wieżyczka z klatką schodową, dostawiono barokowe kruchty, a okna korpusu zostały przekształcone na nowe, większe. Ostatnia duża renowacja miała miejsce w latach 1968-1969.
Architektura
Kościół został wzniesiony w zachodniej części południowej strony rynku miejskiego, jako duża, trójnawowa budowla w formie bazyliki (nawa główna wyższa od naw bocznych i oświetlana własnymi oknami) z prezbiterium po stronie wschodniej o szerokości nawy głównej (7,5 metra) i zakończeniu trójbocznym. Nawy boczne otrzymały nieco mniejszą szerokość (4 metry) i zostały oddzielone od nawy głównej dwoma rzędami dziesięciu pięciometrowej wysokości filarów. Długość naw bocznych wyniosła 28 metrów, natomiast całkowita długość świątyni osiągnęła 46,5 metra. Przy północnej stronie prezbiterium zbudowano masywną czworoboczną wieżę z zakrystią w przyziemiu, a po przeciwnej stronie kaplicę św. Barbary.
Kościół pierwotnie oświetlany był przez wąskie, rozglifione, niewielkie okna w korpusie i duże ostrołukowe okna w prezbiterium. Elewacje wieży przepruto małymi okienkami o zwieńczeniu w trójliście i większymi ostrołukowymi oknami. Pod zamknięciem prezbiterium utworzono kryptę, oświetlaną małymi ostrołukowymi oknami, od strony zewnętrznej osadzonymi w części cokołowej świątyni. Wejście do kościoła prowadziło od północy i południa do naw bocznych, na wysokości trzeciego przęsła od zachodu.
Wewnątrz budowla została przykryta sklepieniami krzyżowo – żebrowymi w nawie głównej i prezbiterium, sklepieniem sześciodzielnym ponad wschodnim zamknięciem prezbiterium oraz sklepieniami krzyżowymi bez żeber w nawach bocznych. Te ostatnie były przykładem romanizujących form, tworzonych już w okresie gotyku. O ile wysokość sklepień krzyżowych wyniosła jedynie 5,75 metra to sklepienia prezbiterium i nawy głównej założono na wysokości 13 metrów. W prezbiterium i nawie głównej żebra sklepienne oparto na obłych służkach zawieszonych nad posadzką na drobnych konsolach. Północny i południowy aneks przyprezbiterialny (zakrystia i kaplica) także zostały przykryte sklepieniami krzyżowo – żebrowymi na poziomie przyziemia i piętra. Dostęp do nich zapewniały od strony chóru ostrołukowe, profilowane portale.
Nawę główną od prezbiterium oddzielono wysoką arkadą tęczy o ostrołucznej archiwolcie i pięciobocznych w przekroju ościeżach, pierwotnie przegrodzonych ścianą lektorium. W zachodnią część nawy wstawiono obszerną emporę zajmującą szerokość dwóch przęseł, przykrytą sklepieniem krzyżowym bezżebrowym opadającym na środkowy filar i otwartą do nawy głównej dwoma arkadami. Podział na nawy zapewniały masywne, czworoboczne w przekroju filary, niosące ostrołuczne, pozbawione profilowań arkady. Podobne arkady pierwotnie znajdować się miały nad emporami umieszczonymi nad nawami bocznymi.
Stan obecny
Gotycki wygląd od strony zewnętrznej zachowała do dnia dzisiejszego przede wszystkim wschodnia część kościoła z prezbiterium i okazałą wieżą na czele. Korpus nawowy choć posiada pierwotny układ i mury obwodowe, to wiele utracił na skutek poprzebijania nowożytnych okien. Kilka średniowiecznych, obecnie zamurowanych, widocznych jest w północnej ścianie nawy głównej i bocznej. Wnętrze korpusu uległo częściowemu zbarokizowaniu (wyposażenie, arkady empor bocznych), ale widoczne są sklepienia i system ich podtrzymywania (służki, konsole).
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Obrazy krásy a spásy. Gotika v jihozápadních Čechách, red. P.Jindra, M.Ottová, Praha 2013.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. I, Praha 1977.