Holoubek – zamek Taubenstein

Historia

   Zamek Taubenstein został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku przed ród panów ze Staříč. Po raz pierwszy wspomniano o nim w 1353 roku, gdy Konrád Payer odstąpił go swemu bratu Bohušovi. Ród ze Staříč posiadał Holoubek do 1392 roku, kiedy to syn Bohuša, o tym samym imieniu, sprzedał go mincerzowi Martinovi z Jemnic i Radotic. Jeszcze w tym samym roku zamek został zdobyty przez Jindřicha Zajímača z Jevišovic, który przekształcił go w rozbójnicze gniazdo. Jego następca na zamku, Přech z Kojetic także kontynuował raubritterską działalność. Martin podał ich w 1406 roku do sądu, lecz mimo decyzji na swoją korzyść musiał dochodzić sprawiedliwości drogą siłową. W 1407 roku obległ i zdobył Taubenstein, popadł przy tym jednak w tak wielkie długi, iż musiał oddać zamek wierzycielowi Arnoštowi Flaškovi z Rychmburka. W okresie wojen husyckich zamek jeszcze parokrotnie zmienił właścicieli, aż w 1434 roku przejął go Reinprecht z Ebersdorfu, który znów rozpoczął z niego prowadzenie działalności rozbójniczej. Z tego powodu w 1440 roku morawski parlament zdecydował się go zdobyć i zburzyć. W 1447 roku opisywany był już jako opuszczona ruina.

Architektura

   Taubenstein wzniesiono na cyplu nad rzeką Jihlava, który zapewniał mu ochronę z trzech stron. Niekorzystne było jednak położenie płaskowyżu na południowym krańcu, który znacznie przekraczał wysokość terenu samego zamku. Aby zmniejszyć tą niedogodność, budowniczowie zamku wykorzystali ten teren do zbudowania podzamcza o planie kwadratu 58 × 55 metrów, wzmocnionego niewysokim wałem i fosą o szerokości 10,5 metra. W południowo – wschodniej części podzamcza, gdzie stok był łagodniejszy, wał wzmocniono drewnianą wieżą.
   Wjazd do właściwego zamku także chronił rów, szeroki na 25 metrów, utworzony przez pogłębienie pierwotnej, naturalnej szczeliny. Zamek miał kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach w przybliżeniu 50 × 16 metrów, którego dziedziniec otaczały mury o grubości 2,5 metra. Wejście do niego prowadziło przez drewniany most, portal niewielkiego przedbramia i dalej na główny dziedziniec. Wjazd ten flankowany był przez cylindryczną wieżę o funkcji stołpu. Jej średnica wynosiła w przyziemiu 11,5 metra, a grubość murów dochodziła do imponujących 4 metrów. Jedyną zabudową mieszkalną był dom w północnej części zamku, usytuowany na samym końcu długiego na około 20 metrów dziedzińca. Miał on 16 metrów szerokości i 13 metrów głębokości. W przyziemiu znajdowały się dwa pomieszczenia, do których z majdanu wiodły dwa ostrołukowe portale. Pałac mógł mieć charakter wieżowy. Ciekawostką jest skała po zachodniej stronie, wykuta na kształt schodów. Zapewne istniała tam boczna furta umożliwiająca korzystanie z potoku lub jako ewentualna droga ucieczki.

Stan obecny

   Do dnia dzisiejszego przetrwały dość wysokie fragmenty muru i wieży cylindrycznej, dochodzącej obecnie maksymalnie do 9 metrów wysokości. Ruiny te położone są w lesie, z dala od drogi i okolicznych wsi. Najlepiej dotrzeć do nich drogą wiodącą z Plešic, wzdłuż potoku Plešický, czerwonym szlakiem turystycznym.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.