Hlohová – zamek

Historia

   Nic nie wiadomo o początkach zamku, można jedynie przypuszczać, iż wzniesiony został w zbliżonym okresie co pobliski kościół św. Idziego, zbudowany w pierwszej połowie XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o Hlohovej pojawiła się w 1357 roku w związku z proboszczem Oldřichem, który wymienił się wówczas urzędem z niejakim Sigfridem z Blatna. W 1368 roku nowym proboszczem został Lev, przy czym prosił o niego patron kościoła, którym był wówczas rycerz Jan zwany Hložek, właściciel wsi, dworu gospodarczego oraz miejscowego zamku.
   Z 1379 roku zachowała się informacja o płaceniu z miejscowych dóbr bardzo wysokiej daniny w wysokości 8 grzywien srebra (dla porównania z nieodległego Vránova płacono 2,5 grzywny). Wieś znajdowała się wówczas w rękach dwóch właścicieli: Ješka i Hložka, prawdopodobnie braci, synów Jana z Hlohovej. Na początku XV wieku z tego samego rodu pochodził kolejny właściciel zamku, niejaki Otík, po którego śmierci około 1410 roku ród wymarł. Nowym miejscowym panem został Zdimir z Sedlca, burgrabia na zamku Loket, a od 1408 roku Jiřík z Béšin. Żył on jeszcze w 1432 roku, lecz z okresu wojen husyckich nie zachowały się żadne informacje o losach zamku.
   Przed 1450 na zamku siedziała Anna z Chřinova ze swym synem Mikulašem. Ten nie miał potomków, dlatego po śmierci w 1464 roku Hlohovą próbował prawem kaduka zająć władca, lecz ostatecznie prawa do niej nabyli dalsi krewni Mikulaša, którzy sprzedali zamek Břenkowi z Ronšperka. Zamieszkał on na zamku, wiadomo też iż walczył z Bawarami przeciwko husyckiemu królowi Jerzemu z Podiebradów. Przed 1473 rokiem stał się jeszcze właścicielem zamku Pušperk, który podźwignął z ruiny. Z powodu zbyt dużych inwestycji popadł w długi, co zmusiło go do działalności rozbójniczej, na skutek której Pušperk zniszczony został przez klatovskich mieszczan. Być może celem ataku była wówczas także Hlohová.
   Około 1482 roku nowym właścicielem zamku został Jan z Roupova, dzierżący wysokie urzędy i bogate dobra. Na małym zamku hlohovskim nie mieszkał on już, dając w zarząd podległemu hejtmanowi. Potomkowie Jana posiadali zamek do 1543 roku, kiedy to miejscowe dobra kupili przedstawiciele rodu z Vidršpergáru, za których być może pod koniec XVI wieku dokonano renesansowych przekształceń budowli. Po upadku powstania antyhabsburskiego w 1620 roku, Vidršpergárowie z powodu uczestnictwa w nim wielu przedstawicieli rodu, popadli w kłopoty. W 1629 roku Hlohová kupiona została przez Maxmiliána z Trauttmansdorfu, który włączył ją do swego większego majątku ziemskiego. Z tego powodu zamek przestał pełnić rolę szlacheckiej siedziby, co przyczyniło się do szybkiej utraty znaczenia, podupadnięcia, a ostatecznie całkowitego opuszczenia budowli (w odróżnieniu od sąsiadującego z zamkiem gospodarczego dworu). Ruiny zamku dość szybko rozebrano, a na jego miejscu wzniesiono nowe zabudowania.

Architektura

   Niewielki zamek wzniesiony był pośrodku wsi, w jej najwyższym punkcie, w pobliżu położonego na północnym – wschodzie kościoła św. Idziego. Zajmował obszar o kształcie okręgu o średnicy 40 metrów. Jego obronę zapewniał kamienny mur obronny poprzedzony głębokim przekopem o szerokości 12 metrów (na zachodzie nieco węższym) i ziemnym wałem. Za nim zewnętrzną strefę obrony stanowił jeszcze jeden przekop.
   Droga wjazdowa prawdopodobnie znajdowała się po stronie północnej, skierowana w stronę gospodarczego dworu. Prowadzić musiała po drewnianym moście przez pierwszy przekop, do zewnętrznej bramy umieszczonej na ziemnym wale, który zapewne zwieńczony był częstokołem. Druga, główna brama znajdowała się w ciągu muru obronnego i być może miała formę budynku z przejazdem bramnym lub wieży bramnej. Wieże takie zazwyczaj skomunikowane były z chodnikiem obronnym znajdującym się w koronie murów.
   Zabudowę dziedzińca stanowił niewielki, ale podpiwniczony budynek w części wschodniej oraz główny, prostokątny w planie dom mieszkalny, zapewne podpiwniczony, zlokalizowany naprzeciwko bramy wjazdowej. Gdzieś w pobliżu znajdować się jeszcze musiała kuchnia, a pośrodku dziedzińca funkcjonowała studnia.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, na jego terenie znajduje się obecnie współczesna zabudowa mieszkalna i gospodarcza, a ukryte w ziemi pierwotne piwnice nie są dostępne. Gołym okiem widoczne są jedynie relikty przekopu. Całkowicie przebudowany został także położony naprzeciwko zamku dwór, na miejscu którego znajduje się dziś między innymi barokowy spichlerz.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 1, Praha 1998
Novobilský M., Rožmberský P., Hrádek Lacembok a tvrz Hlohová, Plzeň 2004..