Historia
Pierwsza pisemna wzmianka o zamku odnotowana została w 1348 roku, kiedy to książę opawski Mikołaj II udzielił Janowi Bruxerowi zgody na odnowienie i wybudowanie osady Jesenek pod zamkiem Fürstenwalde („Gesenke sub castro Furstenwalde”). Była to budowla ważna, gdyż w 1377 roku została wymieniona na pierwszym miejscu pośród zamków przyznanych Janowi I opawsko – raciborskiemu. Zamek był w jego posiadaniu do śmierci w 1380 roku.
W 1384 roku syn Jana I, książę Jan II Żelazny, został zmuszony z powodu długów do sprzedania, a właściwie oddania w zastaw regionów Krnov i Fürstenwalde. Nowym właścicielem zamku został wówczas książę opolski Władysław, lecz już w 1397 roku margrabia morawski Jodok odkupił region krnovski za 29 tysięcy grzywien i odsprzedał zamek Janowi II. W 1405 roku następnym właścicielem zamku został Mikołaj IV z Bruntálu, który ustalił ze swym bratem Janem II, że zamek po podziale Bruntálu na dwie części będzie zarządzany wspólnie. Książęta mieli się nim dzielić co roku na zmianę, przy czym posiadacz tytułu zobowiązany był do uiszczania rocznej opłaty 24 grzywien na utrzymanie zamku i jego ośmioosobowej załogi.
Podczas wojen z pierwszej połowy XV wieku, w pobliżu Fürstenwalde miała zostać stoczona w 1428 roku potyczka z pokonanymi husytami, jednak żaden ze współczesnych przekazów historycznych nie wspomniał wówczas o zamku. Podczas wojen czesko-węgierskich z drugiej połowy XV wieku wiele pobliskich siedzib rycerskich zostało zniszczonych, nie wiadomo jednak czy taki los spotkał też Fürstenwalde. Według badań archeologicznych życie na nim toczyło się do końca XV wieku. Na początku XVI wieku z pewnością był już opuszczony. W 1579 roku jego ruinę zobrazowano na mapie Bruntálu.
Architektura
Zamek został wzniesiony na szczycie wzgórza, na wysokości 854 metrów n.p.m. Zbudowano go w widłach utworzonych przez płynące od północy i południa rzeki Białą i Średnią Opawę, łączące się po wschodniej stronie zamku, przed osadą Vrbno pod Pradědem. Stoki wzgórza zapewniały ochronę znacznym nachyleniem i wysokością praktycznie z każdej strony. Łagodniejsze podejście prowadziło jedynie od południowego – zachodu, z miejsca gdzie znajdowała się przełęcz oddzielająca wzgórze zamkowe od wyższej góry Žárový Vrch.
W najwyższym punkcie terenu usytuowano czworoboczną wieżę, na tyle dużą, iż mogła pełnić funkcje mieszkalne (zewnętrzne wymiary 15 x 12,5 metra, wielkość wnętrza 5,1 x 9,3 metra). Z powodu ukształtowania terenu jej kształt w planie nie był regularny, ostra krawędź skierowana została w stronę położonej poniżej bramy na podzamczu. Mury posiadały 1,9 do 2 metrów grubości i wraz z cieńszą poprzeczną ścianką w przyziemiu wydzielały dwa pomieszczenia. Ponadto na szczycie otoczonego murem obronnym wzniesienia znajdował się jeszcze niewielki budynek po stronie zachodniej. Skalna formacja która w jego pobliżu, wybiegająca na północno – zachodnią stronę, być może była przystosowana do obrony w formie niewielkiej wieżyczki. Nie jest pewne czy na dziedzińcu znajdowały się jeszcze inne małe budynki.
Od południa i wschodu zamek górny otaczało podzamcze z wieżą bramną po stronie południowo – wschodniej. Od niej mur biegł na południowy – zachód do skalnego występu i dalej na północ do murów zamku górnego. W drugim kierunku od wieży bramnej mur biegł stokiem na północny – wschód. Tam na północnym krańcu podzamcza, przy wystającej skalnej formacji, prawdopodobnie znajdowała się wieża strażnicza, kontrolująca z grubsza półkolisty taras położony na północy – wschód od głównej części zamku. Mógł on być wykorzystywany do celów gospodarczych lub obronnych, jako iż górował nad drogą dojazdową. W miejscu wieży strażniczej mur obronny skręcał na zachód i dochodził do murów wieży mieszkalnej, łącząc się z jej północnym narożnikiem.
Stan obecny
Do chwili obecnej zachowały się relikty murów obronnych, wystające niewiele ponad ziemię, głównie w południowej części podzamcza i zachodniej partii zamku górnego, a także pozostałości struktur wewnętrznych, przede wszystkim relikty wieży głównej. Przez większą część roku ruiny porasta jednak gęsta roślinność i pokrywają liście, co utrudnia zorientowanie się w terenie. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Kouřil P., Prix D., Wihoda M., Hrady českého Slezska, Brno-Opava 2000.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Vojkovski R., Freudenštejn, Firstenvald. Zříceniny dvou hradů na Vrbensku, Hukvaldy-Dobrá 2013.