Freudenštejn – zamek

Historia

   Zamek prawdopodobnie został wzniesiony w połowie XIII wieku przez króla czeskiego Przemysła Ottokara II lub przez margrabiów morawskich, na granicy z polskim wówczas Śląskiem. Zapewne służył ochronie pobliskich kopalń i szlaku z Moraw przez Karlovice i Vrbno pod Pradědem do Polski. Znaleziska archeologiczne sugerowałyby, iż zamek funkcjonował jedynie do początku XIV wieku. Wydaje się, że zanikł w sposób pokojowy, czyli został po prostu porzucony. Nazwa zamku prawdopodobnie pochodziła od niemieckiego słowa friede (ochrona, pokój). Po raz jedyny została wspomniana w przekazach źródłowych w 1579 roku, na mapie majątku bruntálskiego.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na wąskim krańcu wzgórza, którego strome stoki zapewniały mu dobre warunki obronne, szczególnie od strony zachodniej i południowej, gdzie skaliste skarpy opadały ku dolinie strumienia. Z powodu ścisłego dopasowania murów obronnych do kształtu terenu, objęły one owalny w planie kształt o długości około 55 metrów i szerokości od 9 do 18 metrów, z ostrym narożnikiem po stronie północno – zachodniej. Ich grubość wynosiła 2,7 metra. Wzniesione były z miejscowego kamienia spajanego wysokiej jakości zaprawą, przy czym częściowo, zwłaszcza po stronie zachodniej, z powodu skalnych formacji nie było potrzeby poprowadzenia długiej kurtyny, a jedynie uzupełniano luki i szczeliny pomiędzy skałami.
   U podnóża wzniesienia zamek chroniony był przez rów (6 do 13 metrów szerokości) i masywny wał ziemny, dochodzący w koronie nawet do 4 metrów szerokości. Jego górna część zapewne wykorzystywana była jako ciąg komunikacyjny dla obrońców i częściowo jako droga dojazdowa. Ta ostatnia osiągała po stronie wschodniej przegradzającą przekop platformę, mierzącą około 10 x 10 metrów, po której zapewne poprowadzony był drewniany most wiodący na dziedziniec zamku.
   Wewnątrz obwodu murów wzniesiono budynek mieszkalny o wymiarach 15 × 12 metrów, wypełniający prawie całą przestrzeń niewielkiego dziedzińca. Stosunkowo grube mury budynku prawdopodobnie posiadały wysokość co najmniej dwóch murowanych kondygnacji, na którymi mogło się znajdować piętro o konstrukcji drewnianej lub szachulcowej, przykryte dachem o mocnej, odpornej na silne wiatry konstrukcji. Najniższa kondygnacja dzieliła się na dwa pomieszczenia.

Stan obecny

   Z zamku przetrwały do czasów obecnych niewielkie fragmenty murów, widoczne głównie po stronie północnej, niestety częściowo zdemontowane przez entuzjastów i zbudowane całkowicie na nowo, bez żadnego powiązania z oryginalnym układem. Nadal czytelne są pierwotne obwarowania ziemne. Wstęp na teren zamku jest wolny, prowadzi do niego żółty szlak turystyczny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Severní Morava, t. II, red. Z.Fiala, Praha 1983.
Kouřil P., Prix D., Wihoda M., Hrady českého Slezska, Brno – Opava, 2000.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.

Vojkovski R., Freudenštejn, Firstenvald. Zříceniny dvou hradů na Vrbensku, Hukvaldy-Dobrá 2013.