Engelsberg (Sehrad) – zamek

Historia

   Zamek Engelsberg prawdopodobnie został wzniesiony w drugiej połowie XIII wieku przez biskupiego lennika Helemberta de Turri. Z pewnością istniał już w 1261 roku, gdyż został wymieniony jako punkt graniczny w dokumencie obdarowującym ziemią klasztor w Vizovicach („substus castrum dictum Engelsperk, et substus montem, in quo illud castrum est situm“). Pomiędzy rokiem 1297 i 1300 zamek dzierżył niejaki Siegfried, prawdopodobnie lennik biskupa ołomunieckiego, a kolejni właściciele Engelsbergu zapewne także podlegali władzy biskupiej.
   W drugiej połowie XIV wieku źródła pisane odnotowały, iż właściciele zamku często popadali w konflikt z klasztorem w Vizovicach. W 1361 roku miejscowy opat skarżył się papieżowi na rycerzy rozbójników z zamku Sehradice. Było to pierwsze znane użycie nowej nazwy zamku, która z czasem wyparła wcześniejszy Engelsberg.
   Od 1397 roku zamek dzierżyli panowie z Cimburka. Podczas wojen husyckich byli to bracia Miroslav i Jan Balšan z Cimburka, znani jako rabusie i niszczyciele okolicznych ziem. By uspokoić sytuację w 1449 roku Margrabstwo Moraw wykupiło zamek i przekazało Burianovi z Vlčnova. Później jego syn sprzedał Sehrad panom z Landštejnu, którzy prawdopodobnie pod koniec XV wieku całkowicie opuścili zamek. W 1518 roku był on już wymieniony jako niezamieszkana ruina.

Architektura

   Zamek został wzniesiony na wydłużonym skalnym grzbiecie, do którego jedyna przystępna droga wiodła od zachodu, natomiast pozostałe strony ograniczone były przez strome skarpy. W bezpośrednim sąsiedztwie zamku, na zachodzie znajdowało się jezioro, prawdopodobnie wykorzystywane do pojenia koni.
   Najstarszy rdzeń zamku o wymiarach 34 x 22 metry zajmował wschodnią część założenia. Był otoczony murem obronnym o grubości półtora metra, na planie nieregularnego czworoboku. Umieszczoną po północno – zachodniej stronie bramę flankowała cylindryczna wieża – stołp. Dalej droga prowadziła północnym międzymurzem na wewnętrzny dziedziniec zamku górnego, gdzie w najdalszej, wschodniej części umieszczono budynek mieszkalny. Posiadał on 8,5 metra szerokości i bardzo cienkie ściany o grubości 0,85 metra. W jego przyziemiu znajdowały się trzy pomieszczenia z posadzkami wykonanymi z zaprawy. Całość zamku górnego otoczono suchą fosą o szerokości 22 metrów i głębokości 5 metrów oraz obwarowaniami drewniano – ziemnymi, a w późniejszym okresie prawdopodobnie dodatkowym, zewnętrznym murem obronnym.
   Dostęp do zamku od zachodu zabezpieczało podzamcze o bardzo zbliżonych do zamku górnego wymiarach, wynoszących 16×39 metrów. Górowało ono nad drogą do rdzenia zamku, od którego odgradzała go fosa o szerokości 19 metrów i głębokości 4,5 metra, nad którą przerzucono drewniany most. Jego niezwykłym i unikalnym elementem obronnym był zestaw pięciu wałów rozdzielonych rowami, umieszczonych w odległości 9-11 metrów od siebie, po stronie zachodniej. Ich głębokość wynosiła około 2 i więcej metrów, a pogrubione nasypy świadczą, iż były zwieńczone drewnianymi obwarowaniami, aktywnie bronionymi przez garnizon zamku.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. W zasadzie jego jedynym czytelnym elementem jest obecnie system ziemnych wałów i rowów. Wstęp na silnie zalesiony teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.