Historia
Zamek Engelsberg prawdopodobnie został wzniesiony w drugiej połowie XIII wieku przez biskupiego lennika Helemberta de Turri. Z pewnością istniał już w 1261 roku, gdyż został wymieniony jako punkt graniczny w dokumencie obdarowującym ziemią klasztor w Vizovicach („substus castrum dictum Engelsperk, et substus montem, in quo illud castrum est situm“). Pomiędzy rokiem 1297 i 1300 zamek dzierżył niejaki Siegfried, prawdopodobnie lennik biskupa ołomunieckiego Bruna z Schauenburga. Kolejni właściciele Engelsbergu zapewne także podlegali władzy biskupiej. W 1366 roku był to niejaki Jan, w 1368 roku Pešík z Warty, a w 1374 roku Jindřich.
W drugiej połowie XIV wieku źródła pisane odnotowały, iż właściciele zamku często popadali w konflikt z klasztorem w Vizovicach. W 1361 roku miejscowy opat skarżył się papieżowi na rycerzy rozbójników z zamku Sehradice. Było to pierwsze znane użycie nowej nazwy zamku, która z czasem wyparła wcześniejszy Engelsberg. Kolejna nazwa zamku – Tetov, zaczęła być używana przez okoliczną ludność z majątku malenovickiego już po jego porzuceniu.
Od 1397 roku zamek dzierżyli panowie z Cimburka. Podczas wojen husyckich byli to bracia Miroslav i Jan Balšan z Cimburka, znani jako rabusie pustoszący okoliczne ziemie. W 1440 roku sprzedali oni okoliczne dobra Petrowi Nebojse, po którym na zamku osadził garnizon Pankrác ze Svätégo Mikuláša, również wsławiony działalnością rozbójniczą. By uspokoić sytuację w 1449 roku margrabstwo morawskie wykupiło zamek i przekazało Burianovi z Vlčnova. Później jego syn sprzedał Sehrad panom z Landštejnu, którzy prawdopodobnie pod koniec XV wieku całkowicie opuścili zamek. W 1518 roku był on już wymieniony jako niezamieszkana ruina.
Architektura
Zamek został wzniesiony na wydłużonym skalistym grzbiecie, będącym cyplem większego wzniesienia w paśmie Gór Vizovickich. Jedyna przystępna droga wiodła do niego od zachodu, natomiast pozostałe strony ograniczone były przez wysokie skarpy, strome zwłaszcza na odcinku wschodnim i południowym. W bezpośrednim sąsiedztwie zamku, na zachodzie znajdowało się jezioro, prawdopodobnie wykorzystywane do pojenia koni.
Najstarszy rdzeń zamku o wymiarach 34 x 22 metry zajmował wschodnią część założenia. Był otoczony murem obronnym o grubości półtora metra, na planie nieregularnego czworoboku. Umieszczoną po północno – zachodniej stronie bramę flankowała cylindryczna wieża – stołp. Dalej droga prowadziła północnym międzymurzem na wewnętrzny dziedziniec zamku górnego, gdzie w najdalszej, wschodniej części umieszczono budynek mieszkalny. Posiadał on 8,5 metra szerokości i bardzo cienkie ściany o grubości 0,85 metra. W jego przyziemiu znajdowały się trzy pomieszczenia z posadzkami wykonanymi z zaprawy. Całość zamku górnego otoczono suchą fosą o szerokości 22 metrów i głębokości 5 metrów oraz obwarowaniami drewniano – ziemnymi, a w późniejszym okresie prawdopodobnie dodatkowym, zewnętrznym murem obronnym.
Dostęp do zamku od zachodu zabezpieczało podzamcze o bardzo zbliżonych do zamku górnego wymiarach, wynoszących 16×39 metrów. Górowało ono nad drogą do rdzenia zamku, od którego odgradzała go fosa o szerokości 19 metrów i głębokości 4,5 metra, nad którą przerzucono drewniany most. Jego niezwykłym i unikalnym elementem obronnym był zestaw pięciu wałów rozdzielonych rowami, umieszczonych w odległości 9-11 metrów od siebie, po stronie zachodniej. Ich głębokość wynosiła około 2 i więcej metrów, a pogrubione nasypy świadczą, iż były zwieńczone drewnianymi obwarowaniami, aktywnie bronionymi przez garnizon zamku.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. W zasadzie jego jedynym czytelnym elementem jest obecnie system ziemnych wałów i rowów. Wstęp na silnie zalesiony teren jest wolny. Dostęp do niego wiedzie leśną drogą, zaczynającą się przy szosie pomiędzy miasteczkami Horní Lhota a Zádveřice-Raková.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.