Drakov – strażnica

Historia

   Początki funkcjonowania gródka Drakov mogły sięgać drugiej połowy XIII wieku, kiedy to Śląsk i Morawy nie były jeszcze jednym organizmem państwowym. Podobnie jak nieodległy Kvinburk, Drakov zbudowany został na ziemiach podległych książętom opawskim i biskupstwu wrocławskiemu. Mógł zostać wzniesiony po 1284 roku, gdy książę Mikołaj I został władcą całej ziemi opawskiej, a przed 1342 rokiem, kiedy to biskup wrocławski Przecław z Pogorzeli  podporządkował się czeskiemu królowi i zmalała konieczność ochrony granicy.
  
Strażnica górowała nad doliną rzeki Czarnej Opavy (Černá Opava), którą przebiegał szlak handlowy, dlatego przypuszczalnie pełniła funkcję komory celnej. Być może współtworzyła sieć poboru opłat wraz z pobliskimi zamkami Koberštejn i Kvinburk. Jej niemiecka nazwa Drachenburg pochodziła od drachen, czyli smok, choć mogła też oznaczać strażnika, obrońcę, czy opiekuna, i odnosić się do pierwotnej funkcji tego niewielkiego zamku.
  
Drakov prawdopodobnie  funkcjonował przez cały XIV wiek, aż do XV stulecia, gdyż z tego okresu odnaleziono w trakcie badań archeologicznych ruchome zabytki. Kres strażnicy nastąpił w wyniku dużego pożaru, być może związanego z okresem wojen husyckich. Przez okoliczne tereny wojska husyckie przechodziły ze zbrojną wyprawą w 1428 roku. Jeśli Drakov należał jeszcze wówczas do dóbr biskupich, mogło to być przyczyną ataku i zburzenia gródka. Z drugiej strony przypadkowe zaprószenia ognia lub pożary po uderzeniu piorunów były w średniowieczu powszechne.

Architektura

   Strażnicę wzniesiono na wydłużonym w planie skalnym bloku, mającym około 10 metrów wysokości, 9 metrów szerokości i 23 metry długości. Skała znajdowała się na stoku opadającym w dolinę rzeki Czarnej Opawy, przypływającej w odległości jedynie około 8 metrów po południowej i zachodniej stronie gródka. Po stronie północnej strażnica oddzielona była od reszty wznoszącego się terenu terenu podkowiastym w planie przekopem. Miał ona 10-12 metrów szerokości i pełniła funkcję fosy, ponad którą zapewne przerzucono drewniany most, najpewniej położony na kamiennej szyi przecinającej północno – zachodnią część rowu.
   Rdzeń zamku zawierał jedynie kamienno – drewnianą wieżę wartowniczo – mieszkalną oraz niewielki dziedziniec w części czołowej (północnej), zapewne mieszczący murowaną bramę. Dominującym materiałem budowlanym strażnicy było jednak drewno, z którego w całości mogły być utworzone nieduże zabudowania pomocnicze na terenie dziedzińczyka, w pobliżu bramy. Strome i wysokie krawędzie skały mogły być zabezpieczone palisadą, zwłaszcza od najlepiej chronionej skarpami strony wschodniej, południowej i zachodniej. Najbardziej zagrożona część północna, bramna, chroniona była kamiennym murem.
  
Za hipotetyczne podgrodzie, miejsce przebywania i spotkań karawan kupieckich, służyć mogły jedynie nadrzeczne tereny pod skałą, zwłaszcza obszar po jej wschodnie stronie. Tam szlak wiodący doliną przecinał rzekę przez bród, a jedna z jego odnóg skręcała ku północy. Jeśli gródek pełnił funkcję komory celnej, nabrzeże rzeki mogło być wzmocnione drewnianymi obwarowaniami i wyposażone w przystań.

Stan obecny

   Strażnica nie zachowała się do czasów współczesnych, zobaczyć można jedynie skałę na której została wzniesiona. Dwa zagłębienia w ziemi o głębokości 20-30 metrów to prawdopodobnie pozostałości drewnianej zabudowy na dziedzińcu, natomiast relikty muru przy skale związane mogą być z bramą wjazdową. Wstęp na teren zamkowej skały jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Kouřil P., Prix D., Wihoda M., Hrady českého Slezska, Brno – Opava, 2000.

Vojkovski R., Kvinburk, Dobrá 2013.