Historia
Budowa zamku w Dolní Kounice miała miejsce w latach 1285 – 1330 z inicjatywy położonego w pobliżu klasztoru premonstratensów. Nowa budowla miała się stać siedzibą prepozyta klasztoru i pełnić funkcję ochronną dla konwentu.
Po upadku klasztoru w wyniku reformacji, w 1537 roku zamek został sprzedany Jerzemu Žabkce z Limberka, który rozpoczął gruntowną przebudowę warowni w renesansową rezydencję. Wiązało się to między innymi z obniżeniem wysokości gotyckich wież. W 1561 roku syn Jerzego, Burian Žabka, sprzedał budowlę Zikmundovi Prakšickému, a ten następnie odsprzedał go w 1588 roku Bernardowi Drnovskiemu z Drnovic. Nowy właściciel do 1618 roku powiększył zamek o dodatkowe piętro i przebudował podzamcze. Na początku wojny trzydziestoletniej majątek został skonfiskowany ówczesnym właścicielom: Johance Drnovskiej z Drnovic i jej mężowi Jiříkowi z Rogendorfu, a następnie sprzedany kardynałowi Františkovi z Ditrichštejna. W 1663 roku dobrze ufortyfikowany zamek wytrzymał najazd tatarskiej armii. Po tym wydarzeniu Ditrichštejnowie dokonali barokowej przebudowy zamku, w którym zamieszkiwali aż do 1862 roku. Do drugiej wojny światowej właściciele zmieniali się kilkukrotnie, a w czasie okupacji niemieckiej rezydencja była siedzibą Wehrmachtu. Po wojnie zabytek uległ nacjonalizacji.
Architektura
Zamek został wzniesiony na skraju stromego zbocza rzeki Jihlava, na planie prostokąta o wymiarach 28 x 47 metrów. Składał się z dwóch długich skrzydeł położonych równolegle do siebie i wydzielających pośrodku bardzo wąski (szeroki jedynie na 12 metrów) zamkowy dziedziniec. W trzech narożnikach umieszczono czworoboczne wieże, po jednej od północy, zachodu i południa. Istnienie czwartej wieży od wschodu jest mało prawdopodobne z powodu zbyt dużych rozmiarów tamtejszego skrzydła. Brama znajdowała się pomiędzy dwoma wieżami w kurtynie północno – zachodniej. Zamek otoczono z trzech stron fosą ponad którą przerzucono most. Czwartą stronę zabezpieczała rzeka. Od połowy XIV wieku na południe i zachód od rdzenia zamku funkcjonowało podzamcze z którego furta prowadziła na ścieżkę prowadząca w stronę klasztoru oraz wieża bramna pełniąca rolę głównego wjazdu.
Rozbudowa późnogotycka z drugiej połowy XV wieku doprowadziła do powiększenia założenia o dwa nowe skrzydła przy krótszych bokach dziedzińca, co doprowadziło do postania zamkniętej, czteroskrzydłowej zabudowy. Pod koniec XV lub na początku XVI wieku powstał zewnętrzny obwód murów, wzmocnionych cylindrycznymi i półokrągłymi basztami oraz usytuowane pod lekkim skosem przedbramię. Posiadało ono w ozdobionej maswerkami niszy gotyckie sedilia. Wzmocniono również wjazd na teren przedzamcza, które zaopatrzono w barbakan oraz zabezpieczono mniejszym przedbramiem furtę prowadząca do klasztoru. W trakcie renesansowej przebudowy Jerzego Žabki z Limberka obniżono wysokość trzech pierwotnych wież, a na wschodniej baszcie nadbudowano kaplicę z gotyckim ostrołukowym oknem z maswerkami.
Stan obecny
Zachowany do dzisiaj zamek utracił całkowicie pierwotne cechy stylistyczne. W jego zunifikowanej bryle ukryte są mury oryginalnego założenia, jednak gołym okiem dojrzeć można jedynie nieliczne pierwotne elementy architektoniczne np. narożną basztę cylindryczną, mury obronne podzamcza czy gotyckie dwudzielne okno na zamku górnym. Dość zaniedbany zabytek udostępniony jest do zwiedzania jedynie w soboty i niedziele o określonych godzinach, które najlepiej sprawdzić na oficjalnej stronie tutaj.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Strona internetowa dolnikounice.cz, Historie hradu a zámku.
Strona internetowa hrady.cz, zámek Dolní Kounice.