Historia
Kościół św. Brikciusa wzniesiony został we wsi Dobev, o której pierwsze wzmianki pochodzą z 1318 roku, kiedy to jej właścicielem był Albera z Dobeve, dzierżący pobliską rezydencję rycerską. Właśnie przy niej jako kaplica zamkowa, pod koniec XIV wieku stanął kościół św. Brikciusa, prawdopodobnie ufundowany przez jednego z trzech synów Albera. Nowożytnym renowacjom poddawany był on w połowie XVIII wieku (z tego okresu pochodzi strop w nawie) oraz w drugiej połowie XIX wieku z inicjatywy Jana Adama ze Schwarzenberka.
Architektura
Kościół wzniesiony został jako budowla orientowana względem stron świata, składająca się z pojedynczej nawy na planie nieco nieregularnego czworoboku oraz węższego dwuprzęsłowego prezbiterium, zakończonego na wschodzie trójbocznie. Prezbiterium od zewnątrz wzmocniono przyporami z racji zastosowania wewnątrz sklepienia krzyżowo – żebrowego (sześciodzielnego, z dwoma dodatkowymi żebrami we wschodnim przęśle). Elewacje nawy pozostały nierozczłonkowane, jako iż w środku przykryto ją jedynie drewnianym stropem.
Wejście do kościoła usytuowano po stronie południowej w ostrołukowym portalu, w tympanonie którego znalazły się pozostałości niedokończonej płaskorzeźby, najprawdopodobniej przedstawiającej Chrystusa na Krzyżu z Dziewicą Maryją i św. Janem. W narożach wejścia umieszczono natomiast dwie rzeźbione głowy aniołów. Oświetlenie nawy zgodnie ze średniowieczną tradycją budowlaną zapewniały jedynie okna od strony południowej, w prezbiterium zaś ostrołukowe okna z maswerkami przepruto także od wschodu, pomiędzy przyporami. Ościeża okienne wyróżniały się bardzo bogatym profilowaniem.
Wewnątrz prezbiterium żebra sklepienia osadzono na konsolach w postaci maszkaronów i ludzkich głów, które zostały uzupełnione ornamentami liściastymi. U góry żebra spięto masywnymi, rzeźbionymi zwornikami (rozeta, Chrystus z krzyżem). W północnej ścianie umieszczono także późnogotyckie sakramentarium, flankowane dwoma płaskorzeźbionymi sterczynami. Jego dolna część ozdobiona została grubą gałązką winorośli z owocami, pod którą wyryte zostały na rogach głowy aniołów. Powyżej, na środku znalazła się głowa Chrystusa z aureolą na krzyżu, a w górnej części między wierzchołkami sterczyn pierwotnie znajdowała się tarcza herbowa.
Stan obecny
Kościół św. Brikciusa to niewielka, ale dobrze zachowana gotycka budowla, w której wciąż podziwiać można oryginalne otwory okienne z maswerkami, późnogotyckie sakramentarium w prezbiterium, sklepienie z konsolami o kształtach maszkaronów i płaskorzeźbionymi zwornikami, czy portal południowy z tympanonem przekształconym w XIX wieku. Nowożytne prace modernizacyjne odprowadziły między innymi do przebicia nowego wejścia od zachodu, umieszczenia wieżyczki nad szczytem zachodnim, odnowienia gzymsu kapnikowego i założenia nowego stropu w nawie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Líbal D., Katalog gotické architektury v České republice do husitských válek, Praha 2001.
Soukup J., Soupis památek historických a uměleckých v Království českém, ročník 33. Politický okres písecký, Praha 1910.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. I, Praha 1977.