Děvičky – zamek Maidberk

Historia

   Zamek po raz pierwszy wspomniany został w źródłach pisanych w 1222 roku pod nazwą Dewiczky. Później używano także niemieckojęzycznej nazwy Hauss Maydberch, Maidburg, Maidenburg, czy też Maidberk. Ze względu na swoje strategiczne położenie od początku pozostawał własnością królewską. Znani są trzej jego pierwsi burgrabiowie: Štěpán z Medlova, założyciel możnego rodu z Pernštejna, zmarły w 1235 roku, następnie Lipolt z Hardeggu oraz od 1244 roku Crha z Ceblovic. Początkowo zamek prawdopodobnie był budowlą drewnianą. W latach 1247-1294 nie był wymieniany w źródłach i dlatego przypuszcza się, że został zniszczony podczas najazdu Kumanów w 1253 roku. Został odbudowany jako murowany prawdopodobnie pod koniec XIII wieku, za panowania króla Wacława II. W 1334 roku król Jan Luksemburczyk oddał go w lenno Hartneidovi z Lichtenštejnu.
  
W połowie XVI wieku z powodu rozwoju sztuki wojskowej i zagrożenia tureckiego zamek został przez Lichtenštejnów wzmocniony nowymi fortyfikacjami. Wkrótce jednak Krzysztof Lichtenštejn z powodu długów finansowych zmuszony został do sprzedania Maidberku Węgrowi, Władysławowi Kerecsenyimu, znanemu z walk z Turkami. Już w 1572 roku zamek kupił Adam z Ditrichštejna, którego syn Zygmunt, przebudował Děvičky, modyfikując cegłą zwłaszcza pomieszczenia mieszkalne i korony murów.
   W czasie wojny trzydziestoletniej zamek był okupowany przez wojska szwedzkie, które wycofując się podpaliły go. Ditrichštejnowie zadbali jedynie o najbardziej konieczne naprawy, tak by zamek mógł być używany jako strażnica przed tureckimi zagonami, a następnie do zgłaszania pożarów okolicznych lasów. Ostateczne porzucenie zamku nastąpiło najpóźniej na początku XIX wieku.

Architektura

   Zamek wzniesiono na grani wysokiego, skalistego wzgórza i nadano mu wydłużony kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach  65 x 19 metrów z zaokrągloną kurtyną południowo – zachodnią. W swej najwcześniejszej formie składał się z obwodu murów obronnych o grubości 2 metrów, czworobocznej wieży pośrodku kurtyny północnej i budynku mieszkalnego przy wewnętrznej ścianie muru po stronie południowo – wschodniej. Być może na etapie późniejszej rozbudowy do czworobocznej wieży przystawiony został poprzeczny budynek, który podzielił dziedziniec na wąską część wschodnią i większą zachodnią. Do wschodniej prowadziła brama w kurtynie północnej, zachodnia cześć, niezabudowana i przeznaczona tylko do obrony, dostępna była jedynie przez budynek poprzeczny. Na północy w XIV wieku uformowało się obwarowane przedzamcze z zewnętrzną bramą po stronie zachodniej, poprzedzoną rowem i prawdopodobnie drewnianym mostem. W XVI wieku po stronie południowo – zachodniej wzniesiono bastion armatni z ostrzem skierowanym w kierunku drogi prowadzącej do zamku. Połączono go murem obronnym z nową zewnętrzną bramą i dalej z obwarowaniami podzamcza.

Stan obecny

   Zamek zachował się w postaci trwałej ruiny z około połową murów obronnych, bez wieży i większości zabudowy wewnętrznej. Nie zachowały się także żadne znaczące ślady po podzamczu, nie licząc bastionu armatniego po stronie południowo – zachodniej. Wstęp na teren ruin jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.