Historia
Początki zamku sięgały drugiej połowy XIII wieku, gdyż w latach 1278-1295 pisał się z niego Milota z Dědic z rodu Benešoviców, który być może przyczynił się do jego budowy. Od około połowy XIV wieku zamek prawdopodobnie należał do rodu Šternberków, którzy według pośredniej wzmianki pisemnej mieli na nim swego burgrabiego. Wiadomo, że zamek funkcjonował jeszcze w 1381 roku, kiedy to jego właścicielem był Petr ze Šternberka. Później nie odnotowano już o zamku żadnych informacji, dopiero w 1535 roku pojawiła się wzmianka o dworze ze strony „starego zamku”. Warownia w Dědicach prawdopodobnie zanikła w dobie wojen morawskich margrabiów na przełomie XIV i XV wieku lub najpóźniej w czasie wojen husyckich. Pozostałości zamku wykorzystano około 1770 roku do budowy nowej osady Hamiltony.
Architektura
Zamek zbudowany został na wywyższeniu terenu, zakończonym krótkim cyplem w zakolu Velkiej Hany, która otaczała go od północy i wschodu, a także częściowo od południa. Powyżej zamku rzeka płynęła wąską doliną, natomiast na południu, w niewielkiej odległości od cypla, dolina rozszerzała się i niknęła w równinnym terenie w miejscu połączenia rzek Malá i Velká Haná. Dogodna droga do zamku wiodła od zachodu, od miejsca gdzie cypel łączył się z pozostałą częścią płaskowyżu.
Zamek składał się z dwóch części, oddzielonych głęboką na 4,5 metra i szeroką na około 20 metrów suchą fosą, z których większe przedzamcze było położone nieco niżej, a mniejszy rezydencjonalny rdzeń usytuowano na spłaszczonym szczycie cypla w zakolu rzeki. Jądro zamku miało w przybliżeniu trójkątny kształt o wymiarach 50 x 51-52 metry i otoczone było kamiennym murem obronnym. Od strony zachodniej, czyli wjazdowej, dodatkową obronę stanowił zewnętrzny mur parchamu, zapewne tworzący rodzaj krótkiego przedbramia. Zabudowę mieszkalną umieszczono przy wewnętrznej elewacji kurtyny południowo – wschodniej. Dodatkowe mniejsze pomieszczenia, zapewne o konstrukcji drewnianej lub szachulcowej, mogły się znajdować po przeciwnej stronie dziedzińca. Najprawdopodobniej zamek nie posiadał żadnej wieży.
Położone po zachodniej stronie przedzamcze posiadało kształt zbliżony do podkowy o 65 metrach długości i 72 metrach szerokości. Obwarowane było oddzielnymi murami, ziemnymi wałami i dwoma suchymi fosami. Szczególnie ciekawe były obwałowania od strony północnej i zachodniej, gdzie na 6 metrowej szerokości nasypie być może umieszczono masywną ścianę lub chodnik dla obrońców. Spośród dwóch fos podzamcza, wewnętrzna miała szerokość 16-24 metrów i zaledwie około 4 metry głębokości, a zewnętrzna około 30 metrów szerokości i 11 metrów głębokości. Przekopanie obu tych rowów musiało się wiązać z przerzuceniem aż 12 tysięcy metrów sześciennych ziemi.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. W pobliżu porośniętego lasem wzgórza widać jedynie pozostałości ziemnych wałów i rowów. Wstęp na teren dawnego zamku jest wolny. Dojazd możliwy jest od północnej części wsi Hamiltony, położonej w pobliżu miasta Vyškov. Idąc ulicą Slovanską należy skręcić przed mostkiem w lewo, by uniknąć późniejszego przechodzenia przez nurt rzeki.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.