Historia
Pierwsza wzmianka o Dalečínie pojawiła się w źródłach pisanych w 1349 roku, kiedy to Klára, wdowa po Štěpánie z Pernštejna, przekazała majątek dalečínski swemu drugiemu mężowi, Znacie z Tasova. W tym czasie zamek jeszcze nie funkcjonował, ale Znata prawdopodobnie szybko przeniósł się z rodowych dóbr do Dalečína, gdzie zbudował zamek przed śmiercią w 1353 roku. Gdy w 1358 roku Klára sprzedała Dalečín Jimramovi z Pernštejna, zamek został już wyraźnie odnotowany w dokumentach. Miejscowe dobra powróciły więc do domeny Pernštejnów, choć wkrótce wybuchł spór majątkowy spowodowany roszczeniami brata Znaty, kanonika Ješka z Tasova. Pernštejnowie po odzyskaniu Dalečína przekazali zamek swym manom. Po jakimś czasie budowla stała się jednak siedzibą rozbójników grabiących okoliczne tereny i z tego powodu w 1519 roku została zburzona przez wojska morawskiego hejtmana Artleba Vranovského z Boskovic.
Architektura
Zamek zbudowany został na wzniesieniu o niezbyt dużej wysokości, ale w meandrze rzeki Svratki. Otaczała ona zamek ze wszystkich stron, za wyjątkiem odcinka północno – wschodniego, gdzie teren poza zakolem zaczynał rosnąć ku wzgórzom Wyżyny Hornosvrateckiej. Tam gdzie zbocza zamkowego wzniesienia była najłagodniejsze, a wiec od strony północnej i wschodniej, przekopano fosę o szerokości około 11-15 metrów i usypano ziemny wał. Za nimi rozciągać się mogło niewielkie podzamcze z gospodarczym zapleczem zamku.
Obwód murów obronnych zamku posiadał owalny w planie kształt o wymiarach około 30 x 28 metrów. Zabudowę wewnętrzną stanowił trójkondygnacyjny budynek przystawiony do wewnętrznej elewacji muru obronnego w zachodniej, najbezpieczniejszej części dziedzińca. Koronę muru zwieńczono chodnikiem straży z krenelażem, połączonym z pomieszczeniami na piętrze budynku. Być może jakaś drewniana zabudowa o charakterze pomocniczym i gospodarczym znajdowała się także po przeciwnej, wschodniej stronie dziedzińca.
W południowej części zamku przed obwód muru obronnego wysunięty był wieżowy budynek bramny, do którego wjazd z dziedzińca wiódł prawdopodobnie przez budynek mieszkalny. Stamtąd umieszczona w międzymurzu droga biegła po stronie wschodniej i okrążała zamek, by dotrzeć do kolejnej wieżowej bramy po stronie północnej. Następnie droga dojazdowa okrążała zamek od zachodu i południa, aż do zewnętrznej bramy, przed którą prawdopodobnie usytuowano drewniany most zwodzony ponad suchą fosą.
Stan obecny
Do dnia dzisiejszego przetrwał jedynie fragment głównego muru obwodowego zamku po zachodniej stronie, lecz szczęśliwie zachował się on praktycznie w pełnej wysokości. Widoczne są w nim otwory okienne z wewnętrznymi bocznymi siedziskami oraz ślady po pierwotnych podziałach kondygnacji (otwory po belkach stropowych) i relikty krenelażu. Z pozostałych elementów wyróżnia się dolna część południowego budynku bramnego. Wstęp na teren ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.