Čimice – wieża mieszkalna

Historia

   Pierwsza wzmianka o Čimicach pojawiła się w źródłach pisanych w 1328 roku, kiedy wieś była własnością praskiego prepozyta. Wieża mieszkalno – obronna prawdopodobnie powstała wcześniej, możliwe, iż już około połowy XIII wieku. Zanikła najpewniej na początku XV wieku, zapewne z powodu wojen husyckich. Wiadomo jedynie, iż po 1420 roku wieś przejęli prażanie, którzy przekazali ją Bohuňkovi z Bohnic. W 1445 roku miejscowy dwór dzierżyć miał kowal Mařík, a po raz kolejny informacje o budowli pozostawiono w 1550 roku, jednak najpewniej był to już nowy budynek, wzniesiony w pierwszej połowie XVI wieku, na miejscu lub w pobliżu starej siedziby. Ostatnia wzmianka o budowli pochodziła z 1609 roku, kiedy to ówczesna właścicielka, Eliška Hofmannová, przepisała swemu mężowi „zamek i całą wieś”.

Architektura

   Wieża została wzniesiona na planie prostokąta o wymiarach wewnętrznych 6,8 x 4,4 metra i grubości murów dochodzącej do 1 metra. Parter był lekko zagłębiony w ziemi, konstrukcji murowanej, podobnie jak pierwsze piętro. Nieobrobione kamienie polne łączono zaprawą wapienną (w okolicach wejścia) i glinianą, natomiast dwie górne kondygnacje były już drewniane. Wejścia umieszczono od strony północnej i wschodniej, znajdowały się tam również jakiegoś rodzaju mniejsze aneksy. Wewnątrz najniższa kondygnacja podzielona była na dwa pomieszczenia, zapewne wzorem innych tego typu budowli o charakterze gospodarczym (spiżarnie, magazyny itp.). Górne piętra mogły mieć charakter mieszkalny i reprezentacyjny.
   Wieża była chroniona przez drewniano – ziemne obwarowania obejmujące z grubsza owalny w planie kształt ze średnicą około 28 metrów oraz nawodnioną fosę o szerokości od 1,6 do 4 metrów i głębokości 3 metrów. Na ziemnym wale posadowiony był częstokół lub palisada o pionowo umocowanych palach o średnicy 15-25 cm. Oprócz głównej wieży usytuowanej w części południowej, na terenie dziedzińca znajdowały się także inne małe budynki, zapewne o gospodarczym, ale i mieszkalnym przeznaczeniu. Były to głównie ziemianki i półziemianki oraz budowle nadziemne o konstrukcji słupowej, zaopatrzone w jamy zasobowe, służące do przechowywania żywności, ziarna itp. Wjazd na dziedziniec umieszczony został po stronie północnej, skąd przez drewniany most nad fosą (w części zwodzony) prowadziła droga dojazdowa.
   Po północnej stronie założenia, przy drodze dojazdowej do mostu nad fosą, usytuowany był prostokątny w planie dwór o wymiarach 32 x 14 metrów, chroniony bardzo masywnymi kamiennymi murami spojonymi wapienną zaprawą. Przy obu jego krótszych ścianach stały prostokątne budynki, natomiast dwa portale wejściowe przepruto w ścianach dłuższych.

Stan obecny

   Wieża mieszkalno – obronna, ani jakiekolwiek średniowieczne zabudowania dworskie nie zachowały się do czasów współczesnych. Ich architektura znana jest wyłącznie z badań archeologicznych prowadzonych w latach 1979-1983. Na miejscu wieży i dworu znajduje się obecnie nieduży staw oraz współczesne budynki. Wstęp na ten teren jest wolny.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 1, Praha 1998.
Dragoun Z., Praha 885-1310. Kapitoly o románské a raně gotické architektuře, Praha 2002.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Praha a okolí, t. VII, red. Z.Fiala, Praha 1988.