Chvojen – kościół św Jakuba

Historia

   Wzgórze na którym wzniesiony został kościół zostało obwarowane prawdopodobnie już w drugiej połowie XI wieku. Murowaną świątynię wzniesiono w pierwszym trzydziestoleciu XIII wieku lub najpóźniej w połowie tamtego stulecia, w centrum wsi zwanej wówczas Velké Chvojno. W XIV wieku został przebudowany, a jego wnętrze pokryto ściennymi polichromiami. Budowla przeszła renowację i gruntowne przekształcenie w 1872 i 1904 roku, kiedy to zbudowano nową wieżę ponad nawą.

Architektura

   Obwarowania wzgórza kościelnego składały się z fosy i ziemnego wału o łącznej szerokości 17 metrów, na którym zapewne wzniesiono jakąś formę drewnianej palisady bądź częstokołu. Na zachód od kościoła rozciągał się obszerny dziedziniec grodu o powierzchni około 3 ha.
   Świątynia pierwotnie składała się z szerokiej i krótkiej nawy, nieco węższego, kwadratowego prezbiterium po stronie wschodniej i czworobocznej, masywnej wieży po stronie zachodniej. O jej funkcjach obronnych świadczyły grube mury dochodzące do 2,4 metra oraz wąskie otwory szczelinowe. Około połowy XIV wieku wnętrze prezbiterium i arkadę tęczy świątyni ozdobiono ściennymi malowidłami.

Stan obecny

   Pierwotna bryła kościoła jest dziś nieco zaburzona, gdyż w okresie nowożytnym wieża zachodnia uległa obniżeniu, natomiast nad nawą zbudowano nową, smuklejszą wieżę. Przekształcono także lub odnowiono większość okien. Wewnątrz kościoła zachował się nietypowy dla środowiska sakralnego fresk przedstawiający ówczesne wyobrażenie układu słonecznego. Z okresu późnego gotyku pochodzi ołtarz główny, z połowy XIV wieku malowidło naścienne św. Filipa i Jakuba na północnej ścianie prezbiterium, oraz Madonny na północnej części arkady tęczy.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Fišera Z., Opevněné kostely: v Čechách, na Moravě a ve Slezsku, t. 1, Praha 2015.
Podlaha A., Soupis památek historických a uměleckých v Království českém, ročník 35. Politický okres benešovsý, Praha 1911.
Umělecké památky Čech, red. E.Poche, t. I, Praha 1977.