Chudenice – zamek

Historia

   Wieś Chudenice po raz pierwszy została odnotowana w źródłach historycznych w 1291 roku, kiedy to dzierżył ją Drslav z Chudenic z rodu Černín. Nie wiadomo kiedy został zbudowany zamek, być może w pierwszej połowie XIV wieku. W 1380 roku przy okazji podziału majątku między Černína i Jana, wspomniano kościół i dwór, natomiast najstarsza informacja o zamku pochodzi dopiero z 1564 roku, kiedy to majątkiem dzielił się Jan i Humprecht z Chudenic. Ostatecznie właścicielem Chudenic został Humprecht, późniejszy cesarski doradca, rycerz złotego runa i hejtman praskiego zamku, który między innymi przyczynił się do transformacji wsi w miasto oraz przebudowy zamku na renesansową rezydencję. W 1601 roku jego majątek odziedziczył najmłodszy syn Adam, a dwa lata później zamek opisano jako „dobrze z kamienia zbudowany”. W 1678 roku został on przejęty przez boczną gałąź rodu pochodzącą z Jindřichůva Hradec. Jej członkowie spędzali mniej czasu w Chudenicach, oddając rezydencję w zarząd swym miejscowym urzędnikom. W 1776 roku na polecenie Prokopa Vojtěcha, hrabiego Černína, zamek został gruntownie przebudowany według planów budowniczego Karla Ballinga, a po drugiej wojnie światowej uległ nacjonalizacji.

Architektura

   Zamek z XVI wieku był regularnym założeniem, wzniesionym na planie czworoboku o wymiarach około 39 x 36 metrów z trzema lub czterema narożnymi basztami. Jedna z nich, północno – zachodnia, była cylindryczna, masywna północno – wschodnia, pochodząca z pierwszej połowy XVI wieku na planie podkowy, zaś trzecia, południowo – zachodnia, prawdopodobnie miała formę sześcioboku, prawie w całości wysuniętego poza obwód murów. Zabudowa mieszkalno – gospodarcza przylegała do wewnętrznych ścian kurtyny południowej i wschodniej. Także przy jej narożniku znajdowała się baszta, prawdopodobnie o formie czworobocznego ryzalitu wysuniętego w stronę fosy otaczającej całe założenie. Wieżę bramną z ostrołukowym portalem i niszą do której chował się zwodzony most umieszczono w kurtynie wschodniej. Poprzedzało ją niewielkie przedbramie oraz most przerzucony ponad nawodnioną fosą.

Stan obecny

   Zamek zachował się do czasów współczesnych lecz stracił pierwotne cechy stylowe. O oryginalnym zamku świadczy jedynie ogólne rozplanowanie budynków i baszta podkowiasta z XVI wieku. Wewnątrz z późno renesansowego wnętrza przetrwały jedynie tzw. Pokój Aniołów na pierwszym piętrze i Czarna Kuchnia nad bramą. Obecnie znajduje się w nim muzeum Josefa Dobrovského, czeskiego filologa, językoznawcy, księdza i slawisty, który przyczynił się do czeskiego odrodzenia narodowego.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 1, Praha 1998.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.