Historia
Zamek zwany pierwotnie Křenowice został wzniesiony przed 1289 rokiem u zbiegu rzeki Jestřebnicy i Sázavy. Inicjatorem budowy mógł być Lévy z Janovic, wspominany w Chřenovicach w latach 1289-1318. Zamek był więc rycerską siedzibą rodową. W drugiej połowie XIV wieku należał do braci Milota i Bernarta z Chřenovic, a na początku XV wieku właścicielem zamku był praski mieszczanin Hanuš Otlinger, który jednak już w 1414 roku odsprzedał warownię mieszczaninowi z Kutnej Hory, Kunrátowi Názovi. Ostatnim przedstawicielem tej rodziny był Jan Náz z Chřenovic, wspominany w źródłach z lat 70-tych XV wieku. Ostatnimi właścicielami byli panowie z Říčan, w czasach których zamek został opuszczony. W 1545 roku opisywany był już jako niezamieszkany.
Architektura
Zamek został wzniesiony na wzgórzu o z grubsza trójkątnym kształcie z ostrym narożnikiem zwróconym ku wschodowi. Najbardziej zagrożoną stroną był kierunek północny i tam też wzniesiono najsilniejsze obwarowania. Oprócz muru obronnego, którego trójkątny w planie obwód powtarzał kształt wzniesienia, stronę północną wzmocniono dodatkowo dwoma szerokimi i głębokimi rowami oraz zewnętrznym murem biegnącym od zachodniej kurtyny, pomiędzy dwoma fosami, aż do wschodniego narożnika obwodu. Część południowa poza głównym murem obronnym chroniona była stromym zboczem. Bramę usytuowano po stronie północno – zachodniej, tak by była flankowana przez cylindryczną wieżę, lecz na późniejszym etapie przesunięto ją na stronę północno – wschodnią. Wieża o grubości ścian 2,5 metra i zachowanej wysokości 19-20 metrów, posiadała przyziemie zwieńczone drewnianym stropem oraz sklepioną kondygnację piętra do której wiódł portal, zapewne połączony z sąsiadującym chodnikiem na murach obronnych. Po drewnianej galerii łączącej wieżę z murami widoczne są do dzisiaj otwory mocujące belki. Portal wejściowy umieszczono na wysokości 12 metrów. Mur obronny zwieńczony był blankami z otworami strzelczymi. Podłużny i wąski budynek mieszkalny umieszczono na przeciwległym, południowo – wschodnim krańcu zamku, nad rzeką. Dodatkowo w drugiej połowie XV wieku na skale pod zamkiem wzniesiono wysuniętą w przedpole późnogotycką, czworoboczną wieżę.
Stan obecny
Obecnie oprócz niewielkich reliktów murów obronnych i fundamentów zabudowy mieszkalnej, najlepiej zachowanym elementem zamku jest cylindryczna wieża. Wejście do niej jest dostępne przez przebity otwór w przyziemiu, widoczny jest także pierwotny portal wejściowy na wysokości pierwszej kondygnacji. Wstęp na teren gęsto zalesionych ruin jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Dodatky, Praha 2002.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Východní Čechy, t. VI, red. Z.Fiala, Praha 1989.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.