Čepička – zamek

Historia

   Niewielki zamek prawdopodobnie został wzniesiony w drugiej ćwierci XV wieku przez ród władający Pernštejnem, jako punkt obronny na terenie posiadłości klasztornej, po jej zniszczeniu przez husytów. Kres funkcjonowania zamku być może przypadł już na drugą połowię XV stulecia. Zapewne budowy fortyfikacji w Čepička nigdy nie ukończono, a materiał z niej przeznaczono na odbudowę klasztoru Porta Coeli.

Architektura

   Zamek znajdował się na szczycie wydłużonego na osi wschód – zachód wzgórza, którego zbocza od północy stromo opadały do doliny rzeki Bobrůvki, a od południa do wąskiej doliny mniejszego strumienia. Oba te cieki wodne na wschodzie wpadały do rzeki Svratki, w miejscu gdzie założono cysterski klasztor Porta Coeli. Jedynie zachodnie stoki zamkowego wzniesienia były łagodniejsze, dlatego też z tamtego kierunku utworzona została droga dojazdowa do Čepički.
   Rdzeń zamku o wymiarach 28 x 25 metrów umieszczono na kulminacji wzgórza, flankowanego przez  dwie spłaszczone, półkoliste platformy od wschodu i zachodu. Całość zajmowała owalny, rozległy obszar o wielkości około 147 x 75 metrów. W północnej części górnego dziedzińca znajdował się murowany budynek bądź wieża o wymiarach 7 x 11 metrów. Budowla ta była podpiwniczona i prawdopodobnie posiadała trzy kondygnacje z płaskimi stropami. Piwnica częściowo znajdowała się pomiędzy skałami i dostępna była od południowego – wschodu przez schody z portalem o sfazowanym obramieniu wykonanym z piaskowca. W jej wnętrzu umieszczono duży, okrągły, wyżłobiony w skale zbiornik na wodę. Wieżę otaczał obwód muru obronnego, wzmocnionego w północnej części półcylindryczną, niewielką wieżą lub basteją, wzniesioną z kamienia, ale być może nigdy nie ukończoną. Pozostała zabudowa była zapewne drewniana.
  
Zewnętrzną strefę obrony zamku stanowiły prawdopodobnie aż trzy linie obwałowań poprzedzonych suchymi fosami. Fortyfikacje te najpewniej były konstrukcji drewnianej, osadzonej na kamiennej podstawie z układanego bez użycia zaprawy kamienia. Droga na główny dziedziniec prowadziła od zachodu, przez otoczoną ziemnym wałem fosę o szerokości 10-15 metrów. Za nią, w linii drugiego wału, mogła mijać murowano – drewnianą budowlę stojącą na straży drugiej bramy. Następnie za trzecią bramą droga skręcała na północ od dziedzińca z wieżą, otaczała rdzeń zamku i od wschodu osiągała górną bramę wjazdową. Dzięki temu znacznie wydłużono dostęp do rdzenia zamku, odbywający się pod okiem obrońców z wyżej położonej części założenia.
   Wschodni półkolisty taras dostępny mógł być za pomocą mostu lub kładki nadwieszonej nad przekopem i osiąganej z górnego dziedzińca. Pozbawiony był zabudowań, dlatego najpewniej służył do biwakowania zbrojnych oddziałów, które miały ogląd na dolinę z klasztorem poniżej. Kamienno – drewniana zabudowa gospodarcza i pomocnicza znajdować się mogła na zachodnim spłaszczeniu terenu, z boku bramy i drogi wjazdowej na górną część zamku. Być może mieszkalno – obronne zabudowania z trzema lub czterema pomieszczeniami wypełniały też przekop u południowej podstawy wzniesienia.

Stan obecny

   Zamek nie zachował się do czasów współczesnych. Widoczne są jedynie ślady ziemnych wałów i przekopów oraz relikty wieżyczki północnej i fundamentowe części głównej wieży z cysterną na wodę wyżłobioną w skale. Wejście na teren Čepički jest wolne, przy czym znajduje się ona z dala od dróg i miejsc parkingowych, a najprostsza ścieżka wiedzie do niej od strony zespołu klasztornego we wsi Předklášteří.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.