Býšov – wieża mieszkalna

Historia

   Wieś Býšov znana jest od 1395 roku jako własność Arnošta i Kuníka Býšovców. Ich następcami w pierwszej połowie XV wieku byli: Piotr w 1410 roku, Bohuslav w 1414 roku i Oldřich w 1440. W 1510 roku wymieniono jednego z najwybitniejszych właścicieli Býšova, burgrabiego zamku Hluboká, Albrechta z Býšova. W największym stopniu majątek urósł po 1545 roku za Jana Býšovca, kiedy to dołączono wieś Všemyslice, a następnie w 1558 roku jeszcze Knín. Gdy w 1573 roku zmarł Jan Býšoviec majątkiem musiało się podzielić siedmiu jego potomków. Dwór z wieżą nabył Jan młodszy z Býšova, lecz z powodu trudności finansowych sprzedał go w 1615 roku rodzinie Malovców z Malovic, właścicielom sąsiedniego majątku Hluboká. Wówczas Býšov przestał być rezydencją mieszkalno – obronną, a zaczął służyć celom gospodarczym po przekształceniu w spichlerz. W tej formie przetrwał do 1930 roku, kiedy ówcześni właściciele, Schwarzenbergowie, zostali wywłaszczeni.

Architektura

   Założenie stanęło na wzniesieniu, dobrze chronionym naturalnymi warunkami terenu. Po wschodniej stronie znajdowała się głęboka dolina ze strumykiem i stawem, a w północno-zachodniej części znajdowały się dwa kolejne stawy. Od południa teren pierwotnie chroniony był fosą.
   Głównym elementem dworu była czworoboczna, dwupiętrowa wieża mieszkalna o szerokości boku 10,5 metra i wysokości 20 metrów. Jej mury osiągnęły grubość od 1 do 1,20 metra. Pierwotne wejście do niej znajdowało się na wysokości piętra i zapewne dostępne było po drabinie lub zewnętrznych, drewnianych schodach. W ten sposób można było się szybko odciąć od potencjalnych napastników. Około 3 metry nad ziemią przepruto, ułożone w trzech rzędach, otwory służące do mocowania belek (są to zapewne pozostałości po dawnym drewnianym ganku lub schodach). Wewnątrz wszystkie kondygnacje wieży posiadały po jednej dużej komnacie krytej drewnianym stropem. Po wschodniej i zachodniej stronie wieży dobudowano niższe budynki gospodarcze.

Stan obecny

   Zamek Býšov należy do jednej z najlepiej zachowanych niewielkich budowli rycerskich na terenie Czech. Ze względu na długotrwałe użytkowanie w celach rolniczych nie wprowadzono w nim wielu zmian strukturalnych. Wyjątkiem są przebite nowe wejścia. W ostatnich latach całe założenie z inicjatywy prywatnego inwestora poddano rewitalizacji.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Anderle J., Brych V., Chotěbor P., Durdík T., Fišera Z., Procházka Z., Rykl M., Slavík J., Svoboda L., Úlovec J., Encyklopedie českých tvrzí, t. 1, Praha 1998.

Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Čechy, t. V, red. Z.Fiala, Praha 1986.
Strona internetowa tvrz-bysov.cz, O tvrzi.