Historia
Pierwsza wzmianka o zamku Lísek odnotowana została w 1285 roku, kiedy to pisał się z niego Demeter z rodu Tasov. Powstał on prawdopodobnie w okresie panowania króla Przemysła Otokara II, a więc około lat 1253-1278. Według badań archeologicznych zamek nie był zamieszkiwany już na początku XIV wieku. Prawdopodobnie zastąpił go pobliski Mitrov, którego nazwa mogła być przekształceniem imienia Demeter, a budowniczy mógł być spadkobiercą lub mężem spadkobierczyni zamku Lísek.
Architektura
Zamek zbudowano na stożkowatym wzniesieniu stanowiącym zachodni cypel wzgórza. Z trzech stron jego ochronę zapewniały dość wysokie zbocza, najbardziej strome na południowym – zachodzie, gdzie opadały do doliny strumienia Bukov. Dogodna droga dojazdowa do zamku wiodła od strony południowo – wschodniej, a więc przez szyję z którą cypel łączył się z pozostałą częścią masywu. Tam też utworzone zostały najbardziej rozbudowane obwarowania ziemne.
Rdzeń zamku posiadał w przybliżeniu owalny kształt o wymiarach dziedzińca około 45 x 28 metrów. Obwód muru został wzmocniony cylindryczną wieżą – bergfriedem, usytuowaną po stronie południowo – wschodniej i wysuniętą jedynie w minimalnej części w stronę fosy. Grubość jej murów wynosiła 3,7 metra, średnica zewnętrzna 9,5 metra, natomiast wewnętrzna zaledwie 2,1 metra. Po przeciwnej stronie dziedzińca umieszczono wieżę bramną, natomiast główny dom mieszkalny stanął po stronie północno – wschodniej. Ten ostatni zbudowano dość nietypowo, nie po przeciwnej stronie bramy, jak najczęściej praktykowano, ale zaraz obok niej. Wynikało to zapewne z braku miejsca na niedużym dziedzińcu oraz rozwiniętej drogi dojazdowej do wnętrza zamku.
Dom mieszkalny dostawiony był do wewnętrznej ściany muru obronnego, dlatego miał lekko załamany w planie kształt. Najprawdopodobniej miał dwie kondygnacje z czego w przyziemiu znajdowały się cztery pomieszczenia o zbliżonej wielkości. Komora wysunięta najbardziej na północ ogrzewana była gorącym powietrzem z pieca typu hypocaustum. Główne pomieszczenia reprezentacyjne, wzorem innych feudalnych siedzib, zapewne znajdowały się na piętrze. Mniejsze budynki, prawdopodobnie o charakterze gospodarczym, umiejscowiono po stronie południowej i zachodniej dziedzińca. W północno – zachodniej części, przy bramie, funkcjonował budynek o konstrukcji szachulcowej, z wnętrzem ogrzewanym piecem.
Zamek od strony południowo – wschodniej zabezpieczał przekop, posiadający 20 metrów szerokości i dochodzący miejscami nawet do 7 metrów głębokości. Przerzucono ponad nim drewniany most o takiej samej długości jak szerokość fosy. Interesującym elementem był ziemny wał o szerokości w czołowej części sięgającej aż 10 metrów, koroną którego poprowadzono drogę wjazdową do zamku, zabezpieczoną palisadą, bądź częstokołem. Okrążała ona zamek od zachodu i na północnym – zachodzie dochodziła do kolejnej fosy o szerokości 13 metrów, którą przekraczała po drugim, długim, drewnianym moście. Następnie przedostawano się przez wspomnianą już wieżę bramną o wymiarach 7,5 x 7 metrów, której piętro pełniło funkcję mieszkalną.
Stan obecny
Zamek przetrwał do czasów współczesnych w formie mocno zdegradowanej. Obecnie najlepiej zachowanym elementem są relikty cylindrycznej wieży, dochodzące w najwyższych miejscach do paru metrów wysokości. Poza tym widać jedynie dolne i fundamentowe partie murów i zabudowy. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2001.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí. Dodatky, Praha 2007.