Historia
Pierwsza informacja o zamku Buben pojawia się w 1349 roku, kiedy to został oddany przez króla Karola IV w zastaw czterem braciom z rodu Rožmberków, za kwotę 800 kop groszy czeskich. Przyjmuje się, iż został zbudowany niewiele wcześniej, mniej więcej w latach trzydziestych XIV stulecia. Jednym z pierwszych właścicieli był Stach, pisany jako Buben z Hradku, który był także burgrabią na zamku Potštejn koło Žinkova. Przed 1379 rokiem panem na zamku stała się rodzina rycerzy z Nečtina. Z nich wyróżniał się Heřman z Jeřeně lub z Nečtina, odnotowany jako właściciel kilku sąsiednich wsi i warowni Buben. Jego ród utrzymywał zamek jako swoje rodzinne gniazdo przez długi czas i dokonał jego rozbudowy. Po okresie wojen husyckich, majątek przeszedł na ręce pani Jitki Nečtin, a następnie poprzez jej małżeństwo w 1465 roku na Oldřicha z ]anovic. Nowy właściciel walczył w wojnach między królem Jerzym z Podiebradów i Maciejem Korwinem, jako stronnik tego pierwszego, jednak wkrótce zmarł, a w 1471 roku zamek kupił Petr Chlumčanski z Přestavlk, którego potomkowie jako ostatni mieszkali na zamku. Został on opuszczony w połowie XVI wieku, w 1567 roku był już opisywany jako pusty.
Architektura
Zamek został założony na skalistym cyplu wzgórza, zakończonym stromą, opadającą w dolinę Plešnického potoku skarpą po stronie zachodniej i mniejszymi, lecz również ciężkimi do pokonania spadkami terenu po stronie północnej i północno – wschodniej. Jedyny dostęp był więc możliwy od strony południowo – wschodniej, gdzie usytuowano najbardziej rozbudowane obwarowania.
Zamek posiadał nieregularny obwód murów obronnych, dostosowany po stronie zachodniej do kształtu wzgórza i urwiska. Z powodu łagodniejszego terenu kurtyna północno – wschodnia została poprowadzona już prosto. Wjazd na teren dziedzińca chroniła czworoboczna wieża bramna oraz flankująca ją od zachodu, kolejna czworoboczna wieża, umieszczona w najwyższym punkcie skalnego wzniesienia. Wieża bramna posiadała dwa boczne sedilia w przejeździe bramnym.
Zabudowa mieszkalna składała się z dwóch skrzydeł ułożonych prostopadle do siebie na kształt litery „L”. Zachodnie skrzydło składało się w przyziemiu z dwóch pomieszczeń dostępnych ze środkowej klatki schodowej. Z nich pomieszczenie północno – zachodnie było sklepione kolebkowo. Skrzydło północne, umieszczone na przeciwko bramy wjazdowej, dostępne było przez portal bezpośrednio z dziedzińca. Wewnątrz pojedynczą komorę oświetlały dwa niewielkie okna po obu stronach wejścia i jedno ponad portalem. Powyżej jednoprzestrzenne piętro oświetlały już dwa większe okna ostrołukowe. Utrzymanie ciepła zapewniała drewniana okładzina, którą wyłożono kamienne mury.
Nie licząc stromej części zachodniej, cały zamek otaczał zewnętrzny, niższy mur obronny, tworzący we wschodniej partii rodzaj trójbocznego wykuszu lub baszty. Przedzamcze uformowane zostało po stronie południowo – wschodniej. Posiadało własny mur obronny wydzielający nieregularny, czworoboczny dziedziniec oraz wieżę bramną. Dostępu do niej broniła fosa, nad którą zapewne poprowadzono drewniany most zwodzony.
Stan obecny
Zamek przetrwał w postaci trwałej ruiny z najlepiej zachowaną wschodnią i zachodnią kurtyną murów i ruinami północnej zabudowy mieszkalnej. Niestety dwie główne czworoboczne wieże zamku nie dotrwały do naszych czasów. Z wieży bramnej pozostały widoczne jedynie skromne boczne partie z reliktami sediliów. Wstęp na teren zamku jest wolny.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Durdík T., Ilustrovaná encyklopedie českých hradů, Praha 2009.
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Západní Čechy, t. IV, red. Z.Fiala, Praha 1985.
Menclová D., České hrady, Praha 1972.