Historia
Zamek został zbudowany prawdopodobnie przez Ratibora albo Smila z rodu Ranožírovców, przy czym Ratibor po raz pierwszy pisał się z Bílkova w 1238 roku, a Smil w 1253 roku. Smil był dworzaninem czeskiego króla Przemysła Ottokara II i ważną osobistością drugiej połowy XIII wieku, jednak po bitwie pod Suchymi Krutami w 1278 roku, w trakcie której poległ wraz z królem, jego ród podupadł. Ješek, ostatni przedstawiciel rodziny, udokumentowany został w 1303 roku.
Przed połową XIV wieku majątek bílkovski nabyli rycerze Oldřich i Heřman z Hradca. Drugą żoną Oldřicha była Klára z Bílkova, dla której Bílkov miał być wianem. Potomkinią tej pary prawdopodobnie była odnotowana w 1399 roku Eliška z Hradca, żona Jana z Kravař. Według ksiąg ziemskich w tamtym roku majątek bílkovski obejmował miasto Dačice oraz wsie Bílkov (wraz z prawem patronatu do tamtejszego kościoła św. Jana Chrzciciela), Hříšice, Vesce, Manešovice, Dobrohošť, Chlumec, Dolní Němčíce, Hradištko, Toužín, Hostkovice i Lipolec.
Zamek przetrwał wojny husyckie, lecz wkrótce potem stał się obiektem sporu. Miała go dzierżyć jako wiano Anna z Hradca, która poślubiła Hynka Ptáčka z Pirkštejna, ale z roszczeniami wystąpił jej krewny, Menhard z Hradca, przy czym obaj należeli do przeciwnych stron konfliktu, jaki toczył się w Czechach za rządów Jerzego z Podiebradów. W 1444 roku, po nocnym ataku Hynek zdobył Bílkov i zniszczył. Zamek nie został już później naprawiony, stając się źródłem materiałów do budowy domów mieszkalnych.
Architektura
Zamek został ulokowany w obronnym z natury miejscu, na podłużnym, niewysokim, ale otoczonym stromymi skarpami cyplu, pomiędzy rozległymi stawami obejmującymi cypel z trzech stron. Średniowieczna osada z kościołem św. Jana ulokowana była po wschodniej stronie zamku, przy czym kościół usytuowano na niewielkim pagórku, a cała wieś od strony północnej i częściowo południowej również chroniona była stromymi zboczami opadającymi do stawu.
Rycerska siedziba być może miała formę dwuczłonową, z zachodnim rdzeniem mieszkalno – reprezentacyjnym i wydzielonym niewielkim przedzamczem po stronie wschodniej. Droga do niego wiodła od strony wsi, przed którą dwa ze stawów połączono szeroką fosą. Trzeba było ją przebyć po około 30 metrowej długości moście, łączącym się z narożnikiem podzamcza. Tuż przed fosą natura lub ludzka ręka ukształtowała owalny w planie pagórek, na którym mogły być usytuowane dodatkowe obwarowania, chroniące przedpole zamku od strony osady.
Stan obecny
Zamek nie zachował się do czasów współczesnych, widoczne są jedynie nieliczne ziemne wały, skromne relikty murów oraz pagórek zwany Bašta, na którym być może znajdowały się pierwotnie obwarowania. Teren jest w znacznym stopniu zajęty przez współczesną zabudowę mieszkalną. We wschodniej części wsi warty uwagi jest średniowieczny kościół św. Jana Chrzciciela.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Hrady, zámky a tvrze v Čechách, na Moravě a ve Slezsku. Jižní Morava, t. I, red. Z.Fiala, Praha 1981.
Plaček M., Hrady a zámky na Moravě a ve Slezsku, Praha 1999.
Plaček M., Ilustrovaná encyklopedie moravských hradů, hrádků a tvrzí, Praha 2007.
Škvrňák J., Budování šlechtických dominií na Moravě ve 13. a v první polovině 14. století, Brno 2020.