Systemy obronne

System obronny to zasada kształtowania dzieła obronnego zgodnie z założeniami teoretycznymi, metodami i posiadanymi środkami, polega na właściwym doborze i zestawieniu elementów obronnych. W historii ludzkości począwszy od czasów prehistorycznych do schyłku średniowiecza wykształciły się w kolejności następujące systemy obronne: ścianowy, zatokowy, wieżowy, basztowy i bastejowy.

W systemie ścianowym element obrony stanowiła ściana (częstokół, parkan, mur), sposób jej obrony był wyłącznie czołowy.

W systemie zatokowym elementem obrony była ściana, jednak umożliwiał on poza obroną czołową także obronę kleszczową, co uzyskiwano poprzez wprowadzenie nieregularnego załamania kurtyny w formie zatoki (pilastej, półkolistej, prostej itp.).

W systemie wieżowym obok ściany występuje wieża, wprowadzająca obok obrony czołowej i horyzontalnej, także wzmacniającą ją i silnie eksponowaną obronę wertykalną (pionową).

W systemie basztowym oprócz ściany jako element obrony występują baszty, umożliwiające prowadzenie wzajemnej, skrzydłowej obrony, przy jednoczesnym górowaniu nad przedpolem.

System bastejowy oparty był na tych samych założeniach co basztowy, lecz wprowadzono nowy element w postaci bastei, ograniczający stopień górowania na rzecz utrudnienia przeciwnikowi trafienia i zburzenia dzieła obronnego. System bastejowy wprowadzono w związku z upowszechnieniem się i udoskonaleniem broni palnej.

powrót do indeksu alfabetycznego słownika