Historia
Wieś Stare Chrapowo (niem. Alten Grape) po raz pierwszy odnotowana została w 1212 roku pod nazwą Crapone, w dokumencie opisującym granice dóbr opactwa cysterskiego w Kołbaczu. W 1373 roku należała ona do fundacji Mariackiej ze Szczecina. Kościół zbudowany w niej został na przełomie XV i XVI wieku. W XVIII wieku został przebudowany, a w 1945 roku w czasie działań wojennych spalony. Odbudowę przeprowadzono w latach 1977-1986. Po jej zakończeniu kościół uzyskał nowe wezwanie.
Architektura
Kościół zbudowany został pośrodku osady, na terenie nawsia, na cmentarnym placu oddzielonym od zabudowy mieszkalnej kamienno – ceglanym murem. W zachodniej części muru, blisko narożnika, umieszczono furtę z ostrołucznie zamkniętym portalem o prostych ościeżach, pierwotnie zamykaną szkieletową konstrukcją bramki. Drugie wejście na przykościelny cmentarz wiodło od południa.
Kościół wzniesiono ze słabo obrobionego kamienia polnego, natomiast cegłę wykorzystano jedynie w obramieniu portali, okien i blend w szczycie wschodnim. Otrzymał on formę stosunkowo prostej budowli salowej, nie miał więc wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium, ale układ przestrzenny wzbogacono o przysadzistą, czworoboczną wieżę po stronie zachodniej. Korpus kościoła utworzono na planie prostokąta o wymiarach 19,4 x 11,2 metrów. Długość ścian wieży wyniosła 8,9 metra (północna i południowa) oraz 10,1 metra (zachodnia).
Mury korpusu kościoła nie otrzymały cokołu, ale w dolnej części starano się używać największych głazów. Elewacje korpusu nie zostały też opięte przyporami. Ściany północna, południowa i wschodnia korpusu przebite zostały ostrołucznymi oknami o profilowanych uskokami ościeżach. Dekoracje zastosowano jedynie na szczycie wschodnim (ostrołuczne blendy o uskokowych obramieniach utworzono w układzie piramidalnym) oraz na piętrze wieży (wąskie, ostrołucznie zamknięte blendy zgrupowane parami). Główne wejście do świątyni wiodło przez portal umieszczony w przyziemiu wieży, nietypowo od południa.
Stan obecny
Późnośredniowieczny kościół nie został zniekształcony żadnymi większymi nowożytnymi pracami budowlanymi. Przekształcono jedynie część okien, a z jednego prawdopodobnie wykonano portal. Po zachodniej stronie kościoła zachował się portal zniszczonej furty z około połowy XV wieku. Drugą furtę obejrzeć można po południowej stronie, gdzie wmurowana została kamienna kropielnica na wodę święconą.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Lemcke H., Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin, Der Kreis Pyritz, Stettin 1906.
Ober M., Zabytkowe bramki cmentarne na Pomorzu Zachodnim, „Spotkania z zabytkami”, nr 7/1981.