Historia
Początek budowy gotyckiego kościoła w Korlát przypuszczalnie miał miejsce w XIV wieku, zapewne na miejscu jeszcze starszej, późnoromańskiej budowli. Kolejne prace prowadzono w XV i na początku XVI wieku w stylistyce późnogotyckiej. Pierwsze nowożytne zmiany w wyglądzie budowli zaczęto wprowadzać w okresie renesansu, ale ograniczyły się one jedynie do wystroju i niektórych detali architektonicznych. Zapewne w 1642 roku przeprowadzono bliżej nieznany remont, odnotowany na murze w pobliżu wejścia. Kolejne prace remontowe kościoła miały miejsce w latach: 1774, 1782, 1829, 1854. W 1925 roku rozebrano drewnianą dzwonnicę a po zachodniej stronie nawy wzniesiono murowaną wieżę.
Architektura
Kościół u schyłku średniowiecza uzyskał formę budowli jednonawowej z nieco węższym i niższym prezbiterium, po stronie wschodniej zamkniętym trzema ścianami. Prezbiterium opięto przyporami, a całość budowli osadzono na cokole. Po północnej stronie prezbiterium pierwotnie znajdowała się zakrystia do której prowadził ostrołuczny, sfazowany portal.
Najstarsze okna były wąskimi szczelinami o półkoliście zamkniętych rozglifieniach. W okresie gotyku przebito duże okna ostrołuczne, także rozglifione, wypełnione dwudzielnymi maswerkami. Charakterystyczne, iż we wschodniej apsydzie jedynie w jednej z trzech ścian przebito okno, a pozostałe pozostawiono pełne. Ponadto w zachodniej części południowej ściany nawy umieszczono wąskie okna lancetowate, zapewne doświetlające emporę.
Wewnątrz w prezbiterium założono późnogotyckie sklepienie sieciowo – gwiaździste, osadzone tak nisko, że częściowo przysłoniło jedno z okien. Nawa prawdopodobnie przykryta była w średniowieczu drewnianym stropem. Od prezbiterium oddzielała ją ostrołuczna arkada tęczy, powyżej cokołu sfazowana od strony nawy.
Stan obecny
Kościół posiada dziś średniowieczny układ i bryłę, niestety częściowo zniekształcone przez wtopienie w nawę XX-wiecznej wieży. Przekształcony został też południowy portal wejściowy, ale zachował się gotycki, obecnie zamurowany portal z prezbiterium do zakrystii. Ponadto zwracają uwagę gotyckie okna z maswerkami, jedno okno późnoromańskie w południowej ścianie nawy, a zwłaszcza późnogotyckie sklepienie prezbiterium. Wypełniający zachodnią część nawy chór z organami jest konstrukcją nowożytną.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Lőrincz Z., Hapák J., Tedd templomoddá istenem. Válogatás Árpád – és középkori eredetű református templomokból, Budapest 2002.