Historia
Niezbyt duży kościół zbudowany został w Steynton przypuszczalnie w XIII wieku. W XIV stuleciu został przebudowany i powiększony do formy budowli trójnawowej, natomiast w XV wieku dostawiono do niego wieżę. W l799 roku przebudowane zostały nawy boczne, zaś gruntowną renowację zabytku w stylistyce wiktoriańskiej przeprowadzono w l883 roku.
Architektura
Pod koniec średniowiecza, na skutek wieloetapowej rozbudowy, kościół osiągnął okazałą formę, jak na wiejską świątynię farną z południowo – zachodniego krańca Walii. Składał się wówczas z trójnawowego, trójprzęsłowego korpusu z szeroką nawą główną, wyższą niż bardzo wąskie nawy boczne. Po wschodniej stronie wyjątkowo wąska wczesnogotycka arkada tęczy o ostrołucznym zwieńczeniu łączyła się z prezbiterium, wzniesionym na planie prostokąta. Po stronie północnej to ostatnie połączono małym aneksem z nawą północną, która dostępna była przez kruchtę umieszczoną na wysokości środkowego przęsła. Od zachodu kościół widocznym czyniła smukła i wysoka wieża o formie typowej dla regionu Pembrokeshire. Zwieńczono ją blankowanym przedpiersiem osadzonym na konsolach, zaś od północnego – wschodu zaopatrzono w spiralną klatkę schodową.
Nie ma pewności jak wyglądały najstarsze okna oświetlające wnętrze kościoła, gdyż w XV wieku wszystkie zostały wymienione na większe, późnogotyckie. Miały one formę dwudzielną, z prostymi okapnikami i prześwitami pozamykanymi trójliściami (prezbiterium). Być może oświetlające korpus nawowy były podobne, ale większe, trójdzielne. Na najwyższej kondygnacji dzwonnej wieży także zastosowano okna dwudzielne z trójliściami, ale zwieńczone ostrołucznymi okapnikami i dodatkowymi otworami o kształcie czwórliści.
Wnętrze kościoła charakteryzowała surowa prostota oraz przypory wciągnięte do środka korpusu. Każdą z naw bocznych oddzielały po trzy ostrołuczne arkady, oparte na czworobocznych, pozbawionych kapiteli, profilowania czy jakichkolwiek innych zdobień filarach, utworzonych poprzez wycięcie z murów obwodowych najstarszej części świątyni. Podobną formę otrzymała wspomniana powyżej ostrołuczna arkada tęczy.
Stan obecny
Kościół to dziś ciekawa dla regionu budowla o okazałej, rozwiniętej sylwetce z dobrze zachowaną wieżą typową dla Pembrokeshire. W jej elewacjach zachowały się oryginalne gotyckie okna. Kolejne, XV-wieczne okna, przetrwały w murze północnym i południowym, natomiast pozostałe zostały wymienione bądź przekształcone w okresie nowożytnym.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Peter & St Cewydd A Grade II* Listed Building in Milford Haven, Pembrokeshire.