Historia
Grobowiec został wzniesiony w okresie neolitu, około 4000-3000 roku p.n.e. Służył on jako miejsce wspólnego pochówku wczesnorolniczych społeczności, których osiadły od niedawna tryb życia pozwalał zorganizować prace budowlane nad zaawansowanymi konstrukcjami. Być może pełnił także funkcje ceremonialne, jako miejsce spotkań i obrzędów, bowiem ciała zmarłych prawdopodobnie pozostawały odsłonięte, zanim kości przeniesiono do komory grobowej. Schyłek użytkowania megalitycznych grobowców nastąpił około 2500 roku p.n.e., podczas nadchodzącej epoki brązu.
Architektura
Grobowiec usytuowany został w pobliżu czoła doliny Waycock, na terenie łagodnie opadającym ku północnemu – wschodowi. Składał się z trapezowatej w planie komory, umieszczonej wewnątrz podłużnego kopca (cairn), utworzonego z mniejszych kamieni i ziemi. Kopiec prawdopodobnie miał około 24-27 metrów długości i 11 metrów szerokości, przy czym komora zajmowała jego wschodni kraniec. Komora grobowa była orientowana dłuższą osią w linii wschód – zachód, z wejściem skierowanym na wschód, znajdującym się tuż przy krańcu kopca.
Komora grobowa miała minimalną wewnętrzną wysokość 1,8 metra. Jej wymiary wynosiły około 2,5 x 1,5 metra. Składała się z dużych, horyzontalnie ustawionych kamieni tworzących ściany, a także z kamiennej płyty o wadze do 35 ton, pełniącej rolę stropu. Kamień wierzchni, opadający od południowego – wschodu do północnego – zachodu, uzyskał długość 4 metrów, szerokość 3 metrów i 0,6 metra grubości. Wnętrza dwóch zwróconych do siebie, prostokątnych kamieni bocznych zostały wygładzone, a na górze tylnego kamienia pozostawiono trójkątny otwór, podobny do występujących w innych dolmenach, takich jak np. Trethevy Quoit w Kornwalii.
Stan obecny
Grobowiec zwany obecnie Maesyfelin lub Gwal y Filias składa się z trzech pionowych kamieni i kamiennej płyty pełniącej rolę stropu. Kopiec uległ prawie całkowitemu rozproszeniu, na skutek erozji spowodowanej zapewne przez wypasanie bydła. Wstęp na teren zabytku jest wolny. Znajduje się on na łące przy drodze łączącej St Lythans z Dyffryn.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Castleden R., Neolithic Britain: New Stone Age sites of England, Scotland and Wales, London 1992.
The Royal Commission on Ancient and Historical Monuments in Wales, An Inventory of the Ancient Monuments in Glamorgan, Volume I: Pre-Norman, Part I, The Stone and Bronze Ages, London 1976.