Historia
Początki świątyni w St Hilary sięgają końca XII wieku. Została ona poświęcona św. Hilariusowi, biskupowi Poitiers, który żył w IV wieku. Prawdopodobnie jednak początkowo miała ona wezwanie przypisane bretońskiemu misjonarzowi i świętemu Ilarowi lub rodowitemu świętemu Elianowi. Zapewne niepamięć o tych świętych doprowadziła do uznania wezwania tego kościoła za dedykację dla biskupa z Poitiers. W XIV wieku budynek został powiększony o południową nawę, a na początku XVI stulecia o zachodnią wieżę. W XIX stuleciu przeprowadzono natomiast renowację w trakcie której wymieniono okna i dachy oraz dobudowano kruchtę.
Architektura
Kościół pierwotnie składał się z prostokątnej w planie nawy oraz węższego, krótkiego, także prostokątnego prezbiterium. Wewnątrz obie te części rozdzielała uskokowa, prosta arkada o lekko zarysowanym już ostrołuku, charakterystycznym dla nadchodzącego gotyku. Oświetlenie zapewniały wąskie, zamknięte półkoliście okna.
W XIV wieku od południa do nawy przystawiona została nawa boczna. Otrzymała ona identyczną długość, lecz zwieńczona została osobnym dachem dwuspadowym. Wewnątrz na starą nawę otwarto ją profilowanymi, ostrołucznymi czterema arkadami opartymi bez pośrednictwa kapiteli na identycznie profilowanych filarach.
Pod koniec średniowiecza do zachodniej ściany nawy głównej dobudowana została czworoboczna wieża. Wzmocniono ją w narożach wysokimi, uskokowymi przyporami i zwieńczono przedpiersiem wraz z krenelażem, osadzonymi na wystających z elewacji wspornikach. Pomimo sprawiania wrażenia obronnej, jej zwieńczenie miało wyłącznie charakter dekoracyjny i reprezentacyjny, podążający za dominującą w XV wieku modą na tego typu wieże.
Stan obecny
Spośród elementów dzisiejszego kościoła kruchta jest dodatkiem nowożytnym, podobnie jak odnowiona w XIX stuleciu duża część okien. Pierwotne okno z XII wieku zachowało się w północnej ścianie prezbiterium. Także łuk tęczowy oddzielający nawę od prezbiterium datowany jest na najwcześniejszy okres istnienia świątyni. Wewnątrz kościoła przetrwały nagrobki z XIV i XV wieku (Thomasa Basseta zmarłego w 1423 roku i członka rodu de Cardiff).
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Parish Church of St Hilary A Grade II* Listed Building in Llanfair (Llan-fair), Vale of Glamorgan.
Strona internetowa wikipedia.org, Church of St Hilary, St Hilary (Vale of Glamorgan).