Historia
Kościół św. Brygidy w St Brides wzniesiony został w XV wieku, choć najpewniej poszczególne jego elementy dostawiane były w trakcie osobnych kampanii budowlanych. Prawdopodobnie w 1606 roku budynek uszkodzony został w trakcie wielkiej powodzi, co upamiętniono później wstawiając odpowiednią tablicę. W XIX wieku kościół przeszedł subtelną, nie ingerującą zbytnio w zabytkową substancję, wiktoriańską renowację.
Architektura
Kościół usytuowano pośród bagiennych, podmokłych terenów zalewowych ujścia rzeki Severn. Otrzymał on jedną nawę, ale o okazałych rozmiarach, kontrastujących z niewielkim prezbiterium usytuowanym po stronie wschodniej. Prezbiterium to, podobnie jak nawę, wzniesiono na planie prostokąta. Obie te części przykryte zostały osobnymi dachami dwuspadowymi i połączone ostrołuczną arkadą tęczy, flankowaną smukłymi wałkami z kapitelami. Do wschodniej części ściany północnej nawy dostawiona została czworoboczna kaplica, a przed wejściem usytuowanym pośrodku ściany południowej – kruchta. Od zachodu zaś znalazła się okazała wieża.
Wieżę wzmocniono narożnymi, uskokowymi przyporami oraz porozdzielano horyzontalnie jej elewacje gzymsami kordonowymi. Wyjątkowo ozdobną formę otrzymało wieńczące ją blankowane przedpiersie, podobne do przedpiersia pobliskiego kościoła w Peterstone Wentlooge. Udekorowano je rzędem blend o trójlistnych zamknięciach, sterczynami w narożnikach i niszami pośrodku każdej strony, przy czym w każdej z nisz osadzona została rzeźbiona figura. Dodatkową wnękę z baldachimem i figurą umieszczono także w elewacji południowej na poziomie trzeciej kondygnacji. Podobnie jak przedpiersie wieży udekorowane zostało zwieńczenie wieżyczki komunikacyjnej, wysuniętej z narożnika północno – wschodniego. Otrzymała ona dwa dodatkowe rzędy blend z trójliściami i rząd czwórliści.
Oświetlenie kościoła zapewniały duże, późnogotyckie okna o ostrołucznych zamknięciach (niektóre bardzo spłaszczone jak w ścianie wschodniej prezbiterium), zwieńczone okapnikami, niekiedy osadzanymi na rzeźbionych konsolach i wypełniane maswerkami. Maswerki utworzyły popularne w XV wieku prześwity z trójliściami, pięcioliściami i łukami w ośle grzbiety. Jedynie w kruchcie zastosowano małe okno lancetowate z trójliściem, wskazujące na XIV-wieczne pochodzenie, dlatego być może przeniesione ze starszej budowli.
Stan obecny
Kościół po przeprowadzeniu prac naprawczych w latach 1995 – 1997 znajduje się obecnie w bardzo dobrym stanie. Jego nieprzysłonięte żadnym nowożytnym aneksem mury zachowały ogromną ilość późnogotyckich detali architektonicznych, łącznie z oknami, portalami wejściowymi i wyjątkowo ozdobnym przedpiersiem wieży (uszkodzeniu uległy jedynie sterczyny i niektóre z figur w niszach). Co więcej wewnątrz zachowała się więźba dachowa z XV wieku, zarówno w nawie, prezbiterium jak i kaplicy. Zastanawiające, iż pomimo tego kościół z St Brides Wentloog nie został sklasyfikowany wyżej na trójstopniowej liście walijskich zabytków. Z powodu usytuowania na bagnistym, zalewowym terenie, część kościoła pogrążona jest dziś poniżej poziomu gruntu, co widać szczególnie w bardzo niskim zachodnim portalu wieży.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Parish Church of St Bridget A Grade II* Listed Building in Wentlooge (Gwynllŵg), Newport.