Shirenewton – kościół św Tomasza

Historia

   Kościół w osadzie Shirenewton po raz pierwszy odnotowany został w źródłach pisanych w 1254 roku, lecz w XIV stuleciu przeprowadzono jego gruntowną przebudowę lub nawet wzniesiono od podstaw nową budowlę. Kolejne średniowieczne prace budowlane, choć prowadzone na mniejszą skalę, miały miejsce w XV wieku i poza dostawieniem kruchty wiązały się głównie z wprowadzeniem późnogotyckich detali architektonicznych oraz wystroju. Gruntowną wiktoriańską renowację przeprowadzono w latach 1852 – 1854, kiedy to przy okazji powiększono pierwotną budowlę o drugą nawę.

Architektura

   Średniowieczny kościół składał się z pojedynczej nawy, połączonej na wschodzie z masywną, czworoboczną w planie wieżą o jedynie nieco mniejszej szerokości i prezbiterium na rzucie prostokąta, o tej samej szerokości  co wieża. Nawa i prezbiterium przykryte zostały dachami dwuspadowymi, opartymi na pozbawionych zdobień, trójkątnych szczytach, wieża zaś zwieńczona została typowym dla walijskich kościołów blankowanym przedpiersiem, osadzonym na wysuniętych z lica muru wspornikach. Z północno – zachodniego narożnika wieży wysunięto ryzalitowo smukłą wieżyczkę komunikacyjną, zaś pozostałe narożniki wzmocniono niskimi przyporami (być może już nowożytnymi). W XV wieku przed południowym wejściem do nawy postawiono okazałą, dwukondygnacyjną kruchtę z klatką schodową wysuniętą płytkim ryzalitem, osadzonym w kącie pomiędzy wschodnią ścianą kruchty a południowym murem nawy.

Stan obecny

   Obecnie najlepiej zachowanym średniowiecznym elementem kościoła jest masywna wieża oraz kruchta przy nawie, nieco obniżona w stosunku do pierwotnej wysokości. Sama nawa została znacznie przemurowana w XIX wieku za wyjątkiem części ściany południowej i wschodniej z arkadą. Z okresu średniowiecza pochodzi także prezbiterium z jego XV-wiecznym portalem południowym, choć wszystkie okna zostały wymienione w trakcie nowożytnej renowacji. W całości dodatkami nowożytnymi są również zakrystia i nawa północna. Ich mury wyraźnie odróżniają się od średniowiecznych regularnym układem dokładniej opracowanych kamieni.

pokaż zabytek na mapie

powrót do indeksu alfabetycznego

bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Thomas a Becket A Grade II Listed Building in Shirenewton, Monmouthshire.