Historia
Początki kościoła parafialnego w Redwick, pierwotnie pod wezwaniem św. Michała, prawdopodobnie sięgały okresu romańskiego, przypuszczalnie XII wieku. Ta najpewniej nieduża świątynia w XIV wieku została znacznie rozbudowana, a następnie w XV stuleciu przekształcona w stylistyce późnogotyckiej. Jak zdecydowana większość kościołów na terenie Walii, świątynia z Redwick przeszła wiktoriańską renowację, przeprowadzoną w 1874 lub 1875 roku.
Architektura
Na skutek XIV-wiecznej przebudowy kościół uzyskał okazałą jak na świątynię parafialną formę. Składał się wówczas z trójnawowego korpusu o wyjątkowo szerokiej nawie głównej w stosunku do wąskich naw bocznych, połączonego od wschodu na wysokości nawy głównej z czworoboczną wieżą, której podstawa być może pozostała ze starszego, romańskiego kościoła. Na wschodzie ten rzadko spotykany układ zamknęło krótkie prezbiterium na planie prostokąta o tej samej szerokości co wieża.
Wejście do korpusu nawowego znajdowało się w ścianie zachodniej nawy głównej oraz mniej więcej pośrodku elewacji od północy i południa, przy czym to ostatnie w XV wieku poprzedzone zostało kruchtą, zdobioną fryzem z trójlistnie zamkniętymi blendami. W okresie tym wymieniono większość okien, wprowadzając przede wszystkim okna dwudzielne w nawach bocznych i nawie głównej, z prześwitami zwieńczanymi pięcioliściami i osadzanymi w czworobocznych ościeżach z okapnikami. Jedynie wschodnie okno nawy północnej otrzymało formę ostrołuczną, choć i tak maswerk wyposażono w popularne w późnym gotyku pięcioliście. Dwie górne kondygnacje wieży zaopatrzono w duże, ostrołucznie zamknięte okna, z osadzonymi na konsolach okapnikami o także ostrołucznej formie i z prześwitami zamkniętymi łukami w ośle grzbiety. Bardziej urozmaicone otwory zastosowano w prezbiterium, zwłaszcza duże, trójdzielne okno południowe, czy też bardzo nietypowe okno wschodnie o falistym zamknięciu i trójdzielnym maswerku.
Wewnątrz przyziemie wieży przepruto od zachodu i wschodu niskimi, profilowanymi uskokami w archiwolcie, ostrołucznymi arkadami, otwierającymi się na prezbiterium z jednej strony i nawę główną z drugiej. Korpus na nawy podzieliły ostrołuczne arkady o profilowaniu charakterystycznym dla XIV-wiecznego gotyku, oparte na w sumie czterech ośmiobocznych w przekroju filarach. W XV wieku odgrodzono część przeznaczoną dla świeckich wstawiając na zakończeniu nawy głównej drewniane lektorium, do którego górnej galerii poprowadzono schody z nawy południowej.
Stan obecny
Kościół św. Tomasza w Redwick zaliczany jest dziś do grupy najcenniejszych zabytków architektury na terenie Walii, oznaczonych numerem I na trójstopniowej skali. Wyróżnienie to uzyskał dzięki swej okazałej jak na świątynię parafialną sylwetce, niewielkim przekształceniom nowożytnym oraz zachowanym bogatym gotyckim i późnogotyckim detalom architektonicznym. Spośród wszystkich licznych okien w XIX wieku wymienione zostało jedynie okno zachodnie korpusu, osadzone w przemurowanej wówczas i wzmocnionej dwoma przyporami ścianie nawy głównej. Nie zachowało się także XV-wieczne lektorium, choć być może widoczne do dziś zawiera wykorzystane części z XV-wiecznej przegrody.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Thomas A Grade I Listed Building in Redwick, Newport.