Historia
Według tradycji w VI wieku na terenie późniejszego Partrishow pustelnię założył święty Ishow (Issui). Wykonać miał także studnię, zasilaną wodą pobliskiego strumienia, która stała się miejscem pielgrzymek, po tym gdy został zamordowany przez przypadkowego podróżnego. W połowie XI wieku z datków pielgrzymów wzniesiono pierwszy murowany kościół, całkowicie przebudowany w XIII i powiększony pod koniec XV wieku. Podobno w świątyni głosił kazanie w 1188 roku znany kronikarz, mnich i pisarz Gerald (Giraldus Cambrensis), podczas swojej podróży po Walii. Kościół przetrwał reformację bez zniszczeń, przy czym jego podwójne ołtarze zostały oszczędzone z rozkazu Edwarda VI z 1550 roku. Kościół szczęśliwie uniknął także wiktoriańskiej przebudowy i został starannie odrestaurowany w latach 1908-1909.
Architektura
Kościół wzniesiony został na stromym stoku, zapewne wyrównanym w miejscu budowy, opadającym na południu do doliny w której płynął strumień łączący się na wschodzie z rzeką Grwyne Fawr. Kościół pierwotnie był małą, salową budowlą na planie prostokąta. W XIII wieku do ściany zachodniej dostawiona została niesymetrycznie mała kaplica, ponoć znajdująca się nad grobem św. Ishowa. W XVI wieku kościół powiększono natomiast o czworoboczne prezbiterium po wschodniej stronie i kruchtę umieszczoną przed wejściem, przy południowej ścianie nawy.
Pierwotne otwory okienne kościoła przypuszczalnie miały formę rozglifionych do wnętrza szczelin, być może z półkolistymi zamknięciami wnęk. W XIII wieku w mury nawy i kaplicy wprowadzono wciąż nieduże okna ostorłuczne, rozglifione tylko do wnętrza, o prostych ościeżach bez profilowania, z których część w górnych partiach wypełniono trójliśćmi. W ostatnim etapie średniowiecznej rozbudowy zastosowano okna późnogotyckie o czworobocznych obramieniach, niektóre wielodzielne, jak w południowej ścianie nawy i we wschodniej ścianie prezbiterium.
Późnośredniowieczne prezbiterium otrzymało nieco węższy rozstaw ścian wzdłużnych i mniejszą długość. Na nawę otwarte zostało lekko ostrołuczną arkadą z wieloboczną w przekroju archiwoltą, poprzedzoną drewnianym lektorium. By dostać się na balkon tego ostatniego przebudowano północno – wschodnią część murów nawy, które pogrubiono i wstawiono w nie schody. W XVI wieku wymieniono również portal wejściowy do nawy, zastąpiony przejściem ostrołucznym o mocno obniżonym kluczu. Sąsiedni portal w prezbiterium zamknięto sfazowanym łukiem odcinkowym, natomiast w kaplicy zastosowano sfazowany portal ostrołuczny.
Stan obecny
Obecna nawa malowniczego kościoła pochodzi z XIII wieku, choć jej okna po stronie południowej wykonano w stylu angielskiego gotyku wertykalnego w XVI stuleciu. Strona północna nawy pozbawiona jest okien. Do nawy od strony południowej przylega kruchta z XV wieku, drewniana kolebka nawy pochodzi z XVI wieku, natomiast prezbiterium od nawy oddziela wspaniałe, zdobione kunsztowną snycerką, dębowe lektorium z 1500 roku. Ponadto w świątyni zachowała się XI-wieczna chrzcielnica i fragmenty ściennych polichromii. Na zachodniej ścianie znajduje się malowidło przedstawiające biblijny Dzień Sądu. Jeszcze bardziej imponująca jest uderzająca personifikacja Czasu, w postaci szkieletu trzymającego kosę, klepsydrę oraz łopatę.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.