Historia
Kościół w Oxwich został wzniesiony w XII wieku, możliwe iż na miejscu wczesnośredniowiecznej świątyni z VI wieku, należącej według tradycji do świętego Illtyda, który zgodnie z legendą sam miał przynieść do budowli chrzcielnicę. W XIV wieku kościół został rozbudowany, między innymi dodana została wieża po zachodniej stronie. W XIX stuleciu budowla została poddana restauracji.
Architektura
Pierwotny kościół z XII wieku składał się z prostokątnej w planie nawy oraz czworobocznego, bardzo krótkiego prezbiterium po stronie wschodniej. Obie części rozdzielała XII-wieczna arkada tęczy, jednak wyjątkowo małe gabaryty prezbiterium skłaniają do przypuszczeń, iż mogła to być wcześniejsza konstrukcja, później wchłonięta w rozbudowany kościół.
W XIV wieku nawa kościoła przedłużona została ku zachodowi, przy czym nie zachowano tej samej szerokości, pozostawiając wyraźny uskok po stronie północnej i południowej. Wraz z zachodnią częścią nawy wzniesiono wówczas także smukłą, czworoboczną wieżę, zwieńczoną wydatnym przedpiersiem na wspornikach i krenelażem. Otrzymała ona pięć kondygnacji, połączonych schodami znajdują się w grubości południowego muru. Pierwotne okna kościoła zapewne były wąskimi, małymi prześwitami. Dopiero w XIV wieku w ścianę wschodnią prezbiterium wstawiono duże okno ostrołuczne z dwudzielnym maswerkiem z dwoma trójliśćmi i jednym czwórliściem.
Stan obecny
Kościół w Oxwich dzięki swemu nietypowemu prezbiterium jest dziś zabytkiem wyjątkowym na terenie półwyspu Gower. Poszczycić się także może dobrze zachowanymi murami z XIV wieku i z tegoż okresu pochodzącym okazałym oknem wschodnim. Do południowej ściany prezbiterium została dostawiona mała zakrystia, jest to już jednak dodatek nowożytny. Wewnątrz prezbiterium kościoła znaleźć można męski i żeński nagrobek z XIV lub XV wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa gatehouse-gazetteer.info, Oxwich Church of St Illtyd.