Historia
Kościół św. Piotra przypuszczalnie zbudowany został w XIV wieku, prawdopodobnie z fundacji miejscowych właścicieli ziemskich z rodu Bigod, posiadających w nieodległym Cas Troggy dworek myśliwski. W XV wieku przy kościele prowadzono kolejne prace budowlane, kiedy to powstała wieża i kruchta. Gruntowną renowację wiktoriańską przeprowadzono w latach 1863-1864, gdy przy okazji dobudowana została zakrystia.
Architektura
Układ i bryła średniowiecznego kościoła św. Piotra były typowe dla wielu gotyckich kościołów farnych z terenów wiejskich. Początkowo składał się on z pojedynczej nawy na planie prostokąta i nieco węższego oraz krótszego prezbiterium po stronie wschodniej, także wzniesionego na planie prostokąta. Nawa i prezbiterium przykryte zostały osobnymi dachami dwuspadowymi. Obie części osadzono na wydatnym cokole z pochyłymi elewacjami. Ich oświetlenie zapewniać mogły średniej wielkości ostrołuczne, lancetowate lub zamknięte tójliśćmi okna, zapewne z rozglifieniami skierowanymi tylko do wnętrza. Portal wejściowy umieszczono w północnej ścianie nawy.
W XV wieku po zachodniej stronie nawy usytuowana została stosunkowo niska, czworoboczna w planie wieża z masywną ryzalitową wieżyczką komunikacyjną od strony południowej. Zarówno główną część wieży, jak i wyższą od niej wieżyczkę, zwieńczono blankowanym przedpiersiem, osadzonym na gzymsie, a nie jak to najczęściej praktykowano na terenie południowej części Walii, na rzędzie konsol. Okna wieży utworzono w większości proste, z czworobocznymi ciosowymi obramieniami, jedynie w fasadzie zachodniej znalazł się otwór z trójlistnym zamknięciem. Pod nim umieszczono fazowany, ostrołuczny portal do podwieżowego przedsionka.
Ostatnim elementem średniowiecznego kościoła była kruchta, usytuowana przy nawie nietypowo od północy, zapewne z powodu przebiegającej tamtędy przez wieś głównej drogi. Wejście do niej umieszczono pod prostym trójkątnym szczytem, w ostrołucznie zamkniętym portalu, typowym dla angielskiego gotyku wertykalnego. Został on dość bogato oprofilowany na całej wysokości falistymi wałkami, większym rowkiem i kolejnymi falistymi wałkami.
Stan obecny
Obecnie najwięcej zabytkowej substancji posiadają wieża oraz kruchta, natomiast nawa i prezbiterium miały zostać gruntownie przemurowane na pierwotnym, średniowiecznym cokole, więc zachowały w planie oryginalne wymiary. Całkowicie nowożytnym aneksem jest jedynie zakrystia z kominem po stronie południowej. Stylistycznie nie odbiega ona od reszty budowli. Wszystkie okna nawy i prezbiterium prawdopodobnie zostały wymienione, choć południowy otwór prezbiterium sprawia wrażenie jakby mógł zostać zachowany w trakcie renowacji.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Newman J., The buildings of Wales, Gwent/Monmouthshire, London 2000.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.