Historia
Kościół w Nevern otrzymał wezwanie Brynacha, świętego który założył w tym miejscu w VI wieku n.e. pierwszą świątynię. Urodził się on w Irlandii, jednak osiedlił się w walijskim Pembrokeshire, gdzie około 540 roku w dolinie Afon Nevern zbudował kaplicę. Została ona rozbudowana w okresie normańskim w XII wieku, a następnie w XIV i XV stuleciu. W XIX wieku przeprowadzono wiktoriańską renowację kościoła.
Architektura
Kościół początkowo składał się z prostokątnej, długiej nawy o wymiarach 21,9 x 7,3 metrów oraz prostokątnego i także dość długiego, lecz węższego prezbiterium od strony wschodniej, wielkości 14,6 x 5,5 metra, usytuowanego w stosunku do nawy nieco niesymetrycznie. Pod koniec średniowiecza kościół powiększono o masywną, czworoboczną wieżę, dobudowaną do nawy od zachodu. Podobnie jak nawa i prezbiterium została ona wzmocniona przyporami, ponadto zwieńczono ją przedpiersiem osadzonym na wspornikach i ozdobnym krenelażem. Po stronie północnej i południowej kościoła umieszczono dwie kaplice o charakterze płytkiego transeptu. Północna otrzymała mniejsze wymiary, południowa natomiast podzielona została na dwa przęsła zwieńczone sklepieniem gwiaździstym. Na jej poddaszu zlokalizowano także pomieszczenie dla księdza, dostępne poprzez spiralną klatkę schodową wysuniętą ryzalitowo ze ściany zachodniej. Kolejne dwie bardzo małe kaplice umieszczono przy północnej i południowej ścianie prezbiterium.
Stan obecny
Kościół stanowi dziś dobrze zachowaną średniowieczną, wiejską budowlę sakralną o wyjątkowo dużej długości i rozbudowanym programie architektonicznym. Większość okien została odnowiona w XIX wieku, ale w jego wnętrzu zobaczyć można piscinę, półkę ścienną – armaria, kamień z VI wieku z wyrytymi inskrypcjami łacińskimi i ogamicznymi oraz kamień z wyrzeźbionym krzyżem z X wieku. Kolejny wspaniały celtycki krzyż z X-XI wieku zwany Wielkim Krzyżem św. Brynacha, znajduje się na przykościelnym cmentarzu. Jest on rzeźbiony skomplikowanymi zygzakami, węzłami i geometrycznymi wzorami.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Brynarch A Grade II* Listed Building in Nevern, Pembrokeshire.
Strona internetowa coflein.gov.uk, St Brynach’s church, Nevern.