Historia
Kościół parafialny w Llangwm po raz pierwszy wspominany był w źródłach historycznych w 1128 roku. W XIII wieku kościół musiał przejść znacząca przebudowę, gdyż najstarsze fragmenty obecnej budowli sięgają tego właśnie stulecia. Powiększony został także w XV wieku, kiedy to dobudowano wieżę kościelną. W XIX stuleciu świątynia znajdowała się w ruinie, dlatego w 1863 roku przeprowadzono gruntowną wiktoriańską renowację połączoną z przebudową.
Architektura
Kościół jest dość nietypową budowlą dla wiejskich terenów Walii, składającą się z podłużnej nawy na planie prostokąta i krótkiego, także prostokątnego, prezbiterium po stronie wschodniej, do którego północnej ściany przystawiona jest XV-wieczna wieża z wieloboczną wieżyczką od strony południowo – zachodniej, mieszczącą klatkę schodową. Całość wieży zwieńczona została wydatnym przedpiersiem z ozdobnym krenelażem. Wnętrze nawy i prezbiterium pierwotnie oświetlały nieduże okna zamknięte u góry trójliśćmi. Wyróżniało się okno zachodnie w fasadzie nawy, dwudzielne, z cylindrycznym otworem ponad dwoma trójliśćmi. Późnogotyckie prześwity okienne w wieży zwieńczono łukami w ośli grzbiet i osadzono w prostokątnych wnękach. W XV wieku nowe, duże, późnogotyckie okno osadzono także w południowej ścianie nawy. Otrzymało ono czwórdzielną formę z łukami w ośli grzbiet osadzonymi w czworobocznym ościeżu.
Stan obecny
Kościół jest jednym z cenniejszych średniowiecznych zabytków w regionie Pembrokeshire, szczycącym się wyniosłą, nietypowo usytuowaną wieżą. Kruchta po południowej stronie nawy oraz większość okien pochodzi z XIX stulecia, wyróżniają się one jednak bardzo wysoką jakością wykonania i nie odbiegają znacząco formą od pierwotnych otworów. Wewnątrz najcenniejszym elementem jest XV-wieczne dębowe lektorium oddzielające nawę od prezbiterium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Jerome A Grade I Listed Building in Llangwm, Monmouthshire.