Historia
Położony w pobliżu zamku Castell y Bere, kościół św. Michała w Llanfihangel y Pennant prawdopodobnie powstał w XII lub w początkach XIII wieku, gdyż po raz pierwszy odnotowany został w przekazach pisemnych w 1253 roku. W XV stuleciu i następnie w XVI wieku został przebudowany i powiększony o północną kaplicę. Dużą przebudowę przeprowadzono w stylistyce wiktoriańskiej w 1871 roku, zastępując niestety większość okien współczesnymi otworami.
Architektura
Kościół zbudowany został pośrodku szerokiej doliny, w pobliży niewielkiego strumienia, po północno – wschodniej stronie wzgórza zamkowego. Pierwotnie składał się z nawy i prezbiterium, połączonych w jedną całość na planie prostokąta. Prezbiterialna część kościoła prawdopodobnie powstała nieco później, około XV wieku, co oznaczałoby, że korpus budowli był powiększany, przedłużany w kierunku wschodnim. Od strony północnej znalazła się kaplica na rzucie zbliżonym do kwadratu, wzniesiona pod koniec XV lub na początku XVI wieku.
Najstarsze otwory okienne zapewne były wąskie, rozglifione do wnętrza, zamknięte półkoliście lub lancetowato. W okresie późnego gotyku co najmniej część okien została wymieniona na większe. Prawdopodobnie we wschodnią ścianę prezbiterium wstawiono wówczas ostrołuczne okno wypełnione maswerkiem. Charakterystycznym otworem było nieduże okno przeprute pod skosem w narożniku między nawą a północną kaplicą, przystosowano do podglądania liturgii bez konieczności przebywania we wnętrzu. Wejście do środka kościoła znajdowało się w typowym dla wielkich kościołów walijskich miejscu, w zachodniej części południowej ściany korpusu.
Wnętrze prezbiterium od nawy pierwotnie nie było oddzielone murowaną arkadą tęczy, najwyraźniej zbyt kosztowną dla miejscowej społeczności. Część przeznaczoną dla wiernych od części kapłańskiej oddzielać mogła niewielka różnica poziomów posadzek, a od okresu późnego średniowiecza lektorium, czyli drewniana przegroda o ażurowej konstrukcji, ustawiona w poprzek korpusu. Całość kościoła w średniowieczu zwieńczona była otwartą, drewnianą więźbą dachową.
Stan obecny
Kościół zachował z grubsza formę późnogotycką, powiększoną o dobudowaną współcześnie do południowej ściany kruchtę. Jedyne zachowane średniowieczne okna znajdują się w północnej części kaplicy i w północnej części nawy. Kościół jest jednym z nielicznych w którym zachowało się okno trędowatych. Pozwalało ono na oglądanie z zewnątrz liturgii, tym, którzy cierpieli na trąd lub z innych powodów nie byli dopuszczani do wnętrza świątyni. Wyróżnia się również zachowana w kaplicy więźba dachowa z przełomu XV i XVI wieku. Z pierwotnego wyposażenia przetrwała chrzcielnica z XII lub XIII wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Haslam R., Orbach J., Voelcker A., The buildings of Wales, Gwynedd, London 2009.
Salter M., The old parish churches of North Wales, Malvern 1993.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient Monuments in Wales and Monmouthshire. County of Merioneth, London 1921.