Historia
Kościół w Llanddwywe prawdopodobnie zbudowany został w trzeciej ćwierci XIII wieku, jako że po raz pierwszy odnotowany został w rejestrze podatków z lat 1292-1293, lecz nie pojawił się w dokumencie z 1254 roku (ang. Valuation of Norwich). W 1593 roku kościół przebudowano, wymieniając więźbę dachową i prawdopodobnie dostawiając kruchtę. W 1615 roku biskupstwo Bangor udzieliło pozwolenia Griffithowi Vaughanowi na dobudowanie do kościoła rodowej kaplicy, a pięć lat później jego syn William ufundował w świątyni lektorium. Także z inicjatywy rodu Vaughan w 1663 roku przemurowana została południowa ściana prezbiterialnej części kościoła. Kolejne prace prowadzono już w okresie wiktoriańskim. W 1853 roku wzniesiono dzwonnicę nad nawą, przekształcono okna południowe i prawdopodobnie odnowiono okno wschodnie. Okna północne i zachodnie wymieniono w latach 1901-1902, a ostatnie prace remontowe prowadzono w 1925-1926.
Architektura
Kościół średniowieczny był typową wiejską budowlą sakralną o bardzo prostym układzie i niewielkich wymiarach (15,5 x 7,2 metra). Składał się wyłącznie z korpusu na planie prostokąta, który nie miał wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium. Okna świątyni przypuszczalnie pierwotnie były niewielkie, zamknięte ostrołukami lub trójliśćmi. Większe było okno wschodnie, jako że miało za zadanie oświetlać ołtarz. W okresie późnego gotyku otrzymało ono ostrołuczną formę i wypełnienie maswerkiem dzielonym na trzy duże prześwity zamknięte pięcioliśćmi i cztery mniejsze prześwity u góry, zwieńczone trójliśćmi. Wejście do kościoła początkowo znajdowało się prawdopodobnie tylko w zachodniej części ściany południowej. Wnętrze przykryto otwartą więźbą dachową. Być może w średniowieczu wschodnia, prezbiterialna część kościoła wyróżniona była drewnianą kolebką, tworzącą niejako baldachim nad głównym ołtarzem.
Stan obecny
Kościół św. Ddwywe został znacznie przekształcony w okresie nowożytnym. Z XVII wieku pochodzą oba aneksy, mianowicie kruchta przed wejściem południowym i czworoboczna kaplica po stronie północnej, usytuowana dłuższymi bokami prostopadle do korpusu kościoła. Zapewne z tego okresu pochodzi też wejście po stronie północnej. Ponadto w XIX i XX wieku wymieniona została większość okien (oryginalne, choć odnawiane pozostało jedynie w ścianie wschodniej korpusu), część ścian przemurowano, dostawiono dzwonnicę nad zachodnią częścią nawy i wymieniono wyposażenie.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Haslam R., Orbach J., Voelcker A., The buildings of Wales, Gwynedd, London 2009.
Salter M., The old parish churches of North Wales, Malvern 1993.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient Monuments in Wales and Monmouthshire. County of Merioneth, London 1921.