Historia
Kościół w Kemeys Commander, pierwotnie pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela, po raz pierwszy odnotowany został w źródłach pisanych w 1254 roku, kiedy to był pod patronatem zakonu rycerskiego templariuszy, którzy sądząc po nazwie osady posiadali w niej komandorię. W XV wieku przebudowany został w stylistyce późnogotyckiej. W XIX stuleciu został odnowiony wpierw przez architekta Richarda Creeda, a następne naprawy odnotowano w 1897 roku.
Architektura
Kościół wzniesiony został z nieobrobionego kamienia łączonego wapienną zaprawą, jako bardzo prosta budowla salowa na planie prostokąta, bez wydzielonego zewnętrznie z bryły prezbiterium. Jedynym urozmaiceniem układu była kruchta, dostawiona przez zachodnim wejściem. Wzniesiono ją z drewna na kamiennej podmurówce. Wnętrze korpusu oświetlały od południa dwa okna: trójdzielne zachodnie i dwudzielne wschodnie, wszystkie z prześwitami zwieńczonymi łukami w ośle grzbiety, oraz bardzo mały otwór doświetlający lektorium. Ścianę wschodnią przepruto późnogotyckim, ostrołucznym oknem trójdzielnym, natomiast północna ściana nie otrzymała żadnego otworu, co było dość nietypowe dla kościołów walijskich, a spowodowane zapewne niedużymi wymiarami świątyni z Kamys. Jednoprzestrzenne wnętrze nad całością przykryto drewnianą kolebką. Część kapłańską od części dla wiernych oddzielono jedynie przegrodą drewnianego lektorium.
Stan obecny
Kościół zachował wygląd uzyskany w XV wieku, jedynie dzwonnica nad zachodnią częścią nawy dodana została w XIX stuleciu (choć jeden z dzwonów pochodzić ma aż z XIII wieku). Pomimo iż wiele elementów architektonicznych świątyni zostało odnowionych (ościeża okienne, maswerki, lektorium), to szczęśliwie zachowały pierwotną formę. Z XV wieku pochodzi także kolebka nad korpusem, a starsza o stulecie lub dwa jest chrzcielnica. Szczególnie cennym elementem kościoła jest murowano – drewniana kruchta zachodnia.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.