Historia
Kościół św. Idziego w Gileston prawdopodobnie powstał w XII wieku wieku, kiedy to zbudowana została nawa. W XIII lub XIV stuleciu budynek został powiększony o prezbiterium, a w XV wieku dokonano jego gruntownej przebudowy. Wymieniono wówczas dach, okna oraz dobudowano kruchtę. Kościół poświęcony został św. Idziemu, choć jego wezwanie mogło także pochodzić od miejscowej rodziny Giles. Gruntowną renowację świątyni przeprowadzono w 1883 roku. Prawdopodobnie przy jej okazji dobudowana została niewielka zachodnia wieża.
Architektura
Kościół pod koniec średniowiecza składał się z prostokątnej w planie nawy, także prostokątnego, ale węższego i niższego prezbiterium po wschodniej stronie oraz kruchty przed południowym wejściem. Pierwotnie budowlę oświetlały niewielki, wąskie okna zamknięte tójliśćmi lub ostrołukami. W XV wieku część z nich wymieniona została na większe dwudzielne okna z prześwitami zwieńczonymi pięcioliśćmi, osadzonymi pod prostymi obramieniami.
Stan obecny
Kościół zachował układ uzyskany pod koniec średniowiecza, powiększony w zachodniej części o wtopiona w nawę niewielką wieżę. Południowe, dwudzielne okno w nawie i wschodnie w prezbiterium pochodzą z końca XV lub początku XVI wieku, przetrwało też kilka starszych otworów zwieńczanych trójliśćmi. Najcenniejszym elementem kościoła są drzwi umieszczone w południowej kruchcie. Pochodzą one z lat 1450 -1480 i posiadają sześć rzeźbionych tarcz herbowych oraz oryginalne średniowieczne zawiasy. Herby przedstawiają miejscowe rody: rodziny Walshów z Llandough, Umfravillów z Penmark, Gilesów, Flemingów i Cradocków.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Giles A Grade II Listed Building in St. Athan (Sain Tathan), Vale of Glamorgan.
Strona internetowa coflein.gov.uk, St Glies church, Gileston.