Historia
Kościół św Michała w Cilycwm prawdopodobnie został wzniesiony na początku XIV wieku, gdyż nie pojawił się na liście parafii z 1291 roku. Pod koniec XIV wieku dobudowano do niego wieżę, a w XV stuleciu powiększono o boczną nawę. W XVIII stuleciu wymianie uległa część okien oraz więźby dachowej w starszej nawie i prezbiterium, natomiast wnętrze pokryto polichromiami ściennymi. W XIX wieku i w latach 1905-1909 budowla została odnowiona.
Architektura
Kościół w XIV wieku składał się z prostokątnego w planie, pięcioprzęsłowego, salowego korpusu, bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. Pod koniec XIV lub na początku XV wieku po zachodniej stronie nawy wzniesiona została smukła, czworoboczna wieża ze sklepioną kruchtą w przyziemiu. Przy jej budowie wykorzystano w przyziemiu mury korpusu, do których dostawiono trzy pozostałe ściany wieży. Umieszczono w niej niewielkie otwory szczelinowe oraz zwieńczono wydatnym przedpiersiem osadzonym na wspornikach i krenelażem. Nietypowo spiralną klatkę schodową prowadzącą na jej górne kondygnacje umieszczono w całości wewnątrz nawy. W drugiej połowie XV stulecia budowlę powiększono o prostokątną nawę południową o tej samej szerokości co korpus. Od starszej nawy została ona oddzielona pięcioma arkadami osadzonymi na ośmiobocznych filarach.
Stan obecny
Kościół pomimo nowożytnych renowacji zachował sporo ze średniowiecznej, zabytkowej substancji, nie został też powiększony o żaden nowożytny aneks. W jego nawie południowej zachowała się średniowieczna więźba dachowa, ośmioboczna chrzcielnica z XV wieku oraz większość pierwotnych otworów okiennych. Okna w prezbiterium i starszym korpusie zostały odnowione w XVIII i XIX wieku.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, V County of Carmarthen, London 1917.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Michael A Grade I Listed Building in Cilycwm, Carmarthenshire.
Strona internetowa coflein.gov.uk, St Michael’s church, Cilycwm.