Historia
Kościół św. Cadoca w Cheriton został zbudowany pod koniec XIII lub na początku XIV wieku, by zastąpić świątynię w Landimore, porzuconą z powodu podniesienia linii brzegowej morza. Pierwsza informacja źródłowa o nim pojawiła się w 1472 roku. W XIX stuleciu kościół został dwukrotnie odnowiony, lecz przy okazji przekształcono południową kruchtę i dobudowano od północy zakrystię.
Architektura
Kościół w średniowieczu składał się z obszernej, prostokątnej w planie nawy, do której nietypowo od strony wschodniej dobudowano masywną wieżę, a dalej czworoboczne prezbiterium, tej samej szerokości co wieża, a nieco węższe od nawy. Przy południowym wejściu do nawy przystawiono kruchtę. Główne części kościoła, nawę i prezbiterium, przykryto dachami dwuspadowymi, podobnie zwieńczono także przedsionek.
Wejście do kościoła utworzono od zachodu i południa. Południowe stanowił portal o bogato profilowanej ostrołucznej archiwolcie, osadzonej na wałkach z kapitelami ozdobionymi motywami roślinnymi. Zewnętrzna część archiwolty umieszczona została na wspornikach rzeźbionych na kształt ludzkich głów. Oświetlenie nawy i prezbiterium zapewniały niewielkie wczesnogotyckie okna, prawdopodobnie lancetowate, zwieńczone trójliśćmi. We wschodniej ścianie prezbiterium, przez którą oświetlano główny ołtarz, umieszczono obok siebie dwa takie otwory.
Czworoboczna wieża zwieńczona została sporym przedpiersiem i krenelażem oraz poddaszem przykrytym dachem namiotowym. Nie można wykluczyć, iż pełniła funkcje obronne, w związku z częstymi najazdami piratów na wybrzeża Gower. Funkcji tej służyłyby szczelinowe otwory, umieszczone nawet na górnych kondygnacjach, zwyczajowo przeznaczanych na dzwony, a więc potrzebujących większych otworów.
Stan obecny
Kościół w Cheriton jest najbardziej wyszukanym kościołem na półwyspie Gower, a także powszechnie uznawanym za jedną z najpiękniejszych świątyń, która dodatkowo uniknęła znaczących przekształceń w XIX wieku. Niestety jedyne nieprzekształcone okno to biforium zwieńczone trójliśćmi we wschodniej ścianie prezbiterium. Pozostałe okna zostały odnowione w XIX stuleciu. Zmodernizowana została także kruchta, a od północy dobudowano nowożytną zakrystię.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Harrison P., Castles of God. Fortified Religious Buildings of the World, Bury St Edmunds 2004.
Salter M., The old parish churches of Gwent, Glamorgan & Gower, Malvern 2002.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St Cadoc A Grade I Listed Building in Llangennith, Llanmadoc and Cheriton (Llangynydd, Llanmadog a Cheriton), Swansea.