Historia
Kościół św. Michała został wzniesiony w XIII wieku, jednak jego wezwanie i okrągły plan przykościelnego cmentarza sugerowałyby, iż mógł powstać na miejscu wcześniejszej budowli z X lub XI wieku. Najwcześniejsze pisane wzmianki o kościele pojawiły się w 1291 roku. W okresie tym pod normańskimi rządami, przy pobliskim zamku rozwinęła się osada, która została królewską gminą (borough) z prawem targowym (market charter). Pod koniec średniowiecza zamek popadł w ruinę, a wioska zmniejszyła się do małego przysiółka, którego symbolem lepszych czasów pozostał kościół. W XVI wieku prowadzono przy nim prace budowlane, prawdopodobnie skutkujące dostawieniem południowej kruchty. Większą renowację przeprowadzono pod koniec XIX wieku. Obejmowała ona częściowe przemurowanie ścian, wymianę okien i drewnianego stropu.
Architektura
Kościół zbudowano w zakolu rzeki Ithon, która okrążała go od północy i zachodu, a w dalszej odległości także od południa. Po wschodniej stronie nad kościołem dominowało podłużne wzgórze zajmowane przez zamek Cefnllys, który zabezpieczał jedyną drogę lądową w meander rzeki. Świątynię wzniesiono jako orientowaną budowlę na planie wydłużonego prostokąta, składającą się tylko z korpusu, bez wydzielonego zewnętrznie prezbiterium. Od strony zachodniej umieszczono niewysoką wieżę, a zaraz obok niej, przy południowej ścianie nawy, XVI-wieczną kruchtę. Elewacje przebite były najpewniej wąskimi oknami lancetowatymi, być może w niektórych miejscach zdwajanymi. Wewnątrz poprzez wstawienie drewnianej przegrody lektorium, część kapłańską oddzielono od części zachodniej przeznaczonej dla wiernych. Korpus kościoła nie został podsklepiony, jedynie przykryty otwartą więźbą dachową.
Stan obecny
Obecnie najstarszym elementem wyposażenia świątyni jest ośmiokątna romańska chrzcielnica. W kościele zachowało się także późnośredniowieczne malowane lektorium, podzielone na 6 sekcji po obu stronach drzwi. Więźba dachowa oraz część okien (zwłaszcza po stronie południowej) jest wynikiem nowożytnej renowacji.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Kinross J., Discovering the smallest churches in Wales, Stroud 2007.
Salter M., The old parish churches of Mid-Wales, Malvern 1997.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, III County of Radnor, London 1913.