Historia
Kościół św. Marii w Carew został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku, pierwotnie pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. W okresie tym, około 1340 roku, zbudowano prezbiterium i być może północne ramię transeptu. Nawa główna została dobudowana w połowie XV wieku. Nawy boczne, kruchta oraz wieża zostały natomiast dostawione na przełomie XV i XVI stulecia z inicjatywy Rhys ap Thomasa, pana na zamku Carew. Prawdopodobnie również wtedy wzniesiono leżącą zaraz obok kaplicę grzebalną. Zakrystia została ufundowana około XVII – XVIII wieku. Kościół został odrestaurowany w 1852 roku, według projektów George’a Gilberta-Scotta i ponownie w 1890 roku.
Architektura
Kościół średniowieczny składał się z prostokątnej w planie nawy głównej oraz nieco krótszego prezbiterium z XIV wieku, również na planie prostokąta. Do południowej ściany nawy głównej przystawiona została nawa boczna z XV wieku, kryta osobnym dachem dwuspadowym. Także po stronie północnej dobudowano nawę boczną z osobnym dachem dwuspadowym. Była ona jednak krótsza, gdyż z północno – wschodniego rogu nawy głównej wyprowadzono już wcześniej prostokątny w planie transept.
Po stronie zachodniej na przełomie XV i XVI wieku dobudowana została wyniosła wieża, nadająca kościołowi stylistykę bliższą angielskiemu gotykowi, niż innym pobliskim kościołom walijskim. Jako jedna z nielicznych w Pembrokeshire wsparta została narożnymi przyporami, otrzymała też północno – wschodnią wieżyczkę z klatką schodową i zwieńczona została ozdobnym krenelażem. Wraz z budową wieży południowe wejście do nawy poprzedzone zostało późnośredniowieczną kruchtą.
Obok kościoła usytuowano wolnostojącą kostnicę nazywaną także kaplicą. Ta niewielka budowla została wzniesiona na planie prostokąta o ścianach grubości 1.2 metra. Jej wnętrze podzielono na sklepione przyziemie i piętro zwieńczone drewnianą więźbą dachową.
Stan obecny
Kościół pomimo wiktoriańskiej renowacji i dostawienia nowożytnej zakrystii, zachował średniowieczną formę o bogatym układzie, powstałym na skutek wielokrotnych powiększeń budowli. Wewnątrz kościoła zobaczyć można grobowiec Mikołaja de Carew z XIV wieku, właściciela i jednego z inicjatorów rozbudowy pobliskiego zamku, grobowiec nieznanego księdza z XIV wieku oraz potrójne sedilia w prezbiterium.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Wooding J., Yates N., A Guide to the churches and chapels of Wales, Cardiff 2011.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Old Mortuary Chapel A Grade I Listed Building in Carew, Pembrokeshire.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church Of St. Mary A Grade I Listed Building in Carew, Pembrokeshire.