Historia
Początki kościoła w Brawdy sięgały prawdopodobnie XIII wieku, choć po raz pierwszy wspomniany on został w źródłach pisanych katedry St Davids w 1326 roku. Pełnił wówczas funkcję parafialną, należąc do miejscowych biskupów. Na początku XIV wieku został on powiększony o prezbiterium i boczną kaplicę, którą raz jeszcze powiększono we wczesnych latach XV wieku. Także w XV wieku, choć nieco później, dobudowana została kruchta. W XVII wieku wykonano dla kościoła nowy dzwon, zaś w XVIII stuleciu glinianą dotąd posadzkę wyłożono kamiennymi płytami. Nowożytną gruntowną renowację kościoła przeprowadził w latach 1882-1884 E. H. Lingen-Barker, natomiast mniejsze prace remontowe prowadzono w 1904 roku.
Architektura
W swej najstarszej formie kościół był bardzo prostą salową budowlą wzniesioną na planie prostokąta o wymiarach 13,2 x 4,9 metra. Na początku XIV wieku powiększony został o prostokątne lecz węższe od nawy prezbiterium wielkości 7 x 4,3 metra, dostawione od wschodu trochę niesymetrycznie, z nieznacznym przesunięciem ku północy. W tym samym czasie po południowej stronie nawy, bliżej jej wschodniego krańca, usytuowano niewielką kaplicę, połączoną z nawą arkadą. Kaplica ta poszerzona została na początku XV wieku ku stronie zachodniej oraz ku wschodowi, gdzie otwarta została drugą arkadą na prezbiterium. Dodatkowo wejście do kościoła poprzedzone zostało kruchtą, przystawioną do zachodniej ściany kaplicy (zasłoniła ona jedno ze starszych okien).
Stan obecny
Kościół zachował wszystkie średniowieczne elementy bryły, dostawiane do XIII-wiecznej nawy w ciągu kolejnych dwóch stuleci. W okresie nowożytnym plan budowli nie został powiększony o żaden nowy aneks, lecz w XIX wieku wymieniono część okien (północne w nawie, wschodnie w prezbiterium). Oryginalne ościeża XIV-wieczne zachowały się w południowej i wschodniej ścianie bocznej kaplicy (gdzie prawdopodobnie zostały przeniesione z głównych części kościoła) oraz w północnej ścianie prezbiterium. To ostatnie było tzw. oknem trędowatych, przeznaczonym do podglądania ołtarza bez konieczności wchodzenia do wnętrza. Wewnątrz świątyni zobaczyć można XIII-wieczną chrzcielnicę, a w kruchcie kamienie ogamiczne.
powrót do indeksu alfabetycznego
bibliografia:
Salter M., The old parish churches of South-West Wales, Malvern 2003.
The Royal Commission on The Ancient and Historical Monuments and Constructions in Wales and Monmouthshire. An Inventory of the Ancient and Historical Monuments in Wales and Monmouthshire, VII County of Pembroke, London 1925.
Strona internetowa britishlistedbuildings.co.uk, Church of St David A Grade II* Listed Building in Brawdy, Pembrokeshire.